Πραστός , η ιστορική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς

Οι φωτογραφίες είναι από την Θεία Λειτουργία της Πέμπτης 11 Αυγούστου, στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων για την Κοίμηση της Θεοτόκου.
Η λειτουργία τελέστηκε στα ερείπια του ναού της Παναγίας,
που είναι ότι απέμεινε μετά την καταστροφή του Πραστού το 1826 από τον Ιμπραήμ.
















Στο λόφο πλάι στην Παναγία βρίσκεται το καμπαναριό της εκκλησίας,
όπου υπάρχει ενα όμορφο πλάτωμα με πανοραμική θέα.









Τα τσακώνικα χαλιά στρώθηκαν πάνω στο χώμα για να υποδεχτούν την εικόνα της Παναγίας ,
που οι κάτοικοι του Πραστού, είχαν προλάβει να φυγαδεύσουν στο Λεωνίδιο,
πριν την επιδρομή του Ιμπραήμ.
Από τότε φυλάσσεται στην εκκλησία της Μητρόπολης του Λεωνιδίου ,
μαζί με το ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας,
που κι αυτό κατάφεραν να το σώσουν μεταφέροντάς το σε κομμάτια.









Από τον Μεσαίωνα μέχρι και τους προεπαναστατικούς χρόνους, ο Πραστός υπήρξε η παλιά και ιστορική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς. Βρίσκεται σε υψόμετρο 750 μ.
και είναι αμφιθεατρικά χτισμένος, σε πλαγιά του Πάρνωνα
Η επιλογή της θέσης που κτίστηκε, οφειλόταν σε αμυντικούς λόγους για το φόβο των πειρατών.
Τον 18ο αι. και τα πρώτα χρόνια του 19ου, ο Πραστός βρισκόταν σε μεγάλη ακμή,
με πληθυσμό που ξεπερνούσε τις 7000 κατοίκους.
Την περίοδο εκείνη ανθούσαν το εμπόριο και η ναυσιπλοΐα και οι εμπορικές σχέσεις του Πραστού είχαν φθάσει μέχρι την Κωνσταντινούπολη, τη Ρωσία, την Τουρκία, την Αίγυπτο και την Γαλλία.
Τα εμπορεύματα μεταφέρονταν συνήθως με σπετσιώτικα και υδραίικα καράβια,
κυριότεροι μέτοχοι των οποίων ήταν οι Πραστιώτες έμποροι.
Ο Πραστός, λόγω του επικερδούς εμπορίου, είχε αναπτύξει σημαντική οικονομική ισχύ
και είχε αναδειχθεί σε ιστορική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς.
Οι τρεις συνοικίες του ήταν στολισμένες με ψηλούς πύργους, ωραίες εκκλησίες, υδραγωγεία, επιβλητικά αρχοντικά, τα ερείπια των οποίων μαρτυρούν ακόμη και σήμερα,
τη δύναμη και τη λάμψη του παλιού Πραστού, η οποία έσβησε το 1826
μετά την πυρπόλησή του από τον Ιμπραήμ.
Οι Πραστιώτες στην προσπάθειά τους να γλυτώσουν απο την καταστροφική έφοδο του Ιμπραήμ κατέφυγαν στο Λεωνίδιο, "τον σίγουρο τόπο", σύμφωνα με τον Θ.Κολοκοτρώνη.
Εδώ μετέφεραν αρκετά από τα πλούτη τους και έκτισαν τα νέα αρχοντικά τους.
Μεγάλη και σπουδαία ήταν η συμμετοχή των Πραστιωτών,
 στο ξεκίνημα της επανάστασης του 1821 με επι κεφαλής τον καπετάν Γιωργάκη,
ενώ οι εφοπλιστές (Χατζηπαναγιώτης,Τροχάνης κ.ά) προσέφεραν πολλά πλοία
και χρήματα κατά τη διάρκεια του αγώνα.























Το παληό σχολείο, έρημο πιά,
τη δεκαετία του ΄60 αριθμούσε περίπου 90 μαθητές





Ο ναός των Ταξιαρχών που κατασκευάστηκε το 1732,
με πλούσιες τοιχογραφίες και λιθανάγλυφες πλάκες στο δάπεδο.

Ο ΄Αγιος Δημήτριος , μονόκλιτη σταυρεπίστεγη βασιλική με τρούλο,
του 17ου αιώνα, με αξιόλογες τοιχογραφίες.




Από τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας,
 ο Πραστός είχε αρχίσει να μοιράζεται την σπουδαιότητά του με το Λεωνίδιο,
που αποτελούσε ήδη τη δεύτερη διαμονή των Πραστιωτών.
Απόδειξη γι αυτό είναι τα περίφημα αρχοντικά των Τσικαλιώτη, Ευσταθίου, Κατσικογιάννη, Χατζηπαναγιώτη κ.ά που χρονολογούνται στα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα.
Μετά την καταστροφή του Πραστού από τον Ιμπραήμ, έγινε η οριστική μεταφορά του κέντρου της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της Τσακωνιάς , κυρίως στο Λεωνίδιο.














Ο Πραστός σήμερα κατοικείται από ερείπια που μαρτυρούν τις παλιές του δόξες ,
εξ ού και το τραγούδι της Τσακώνισας που "αγνάντευε την Τσακωνιά και του Πραστού το ρέμα":
"Πραστέ μου πούν΄ οι πύργοι σου

και πούν΄η αρχοντιά σου!"
Ενα αντιπροσωπευτικό κτίσμα τσακώνικης αρχιτεκτονικής είναι το αρχοντικό του Μανώλη Καραμάνου , προύχοντα του Πραστού στα τέλη του 18ου αιώνα,
τα ερείπια του οποίου στέκονται ως μνημείο πλέον, μοναδικό και ιδιαίτερα αξιόλογο.













Αναπαράσταση της όψης του κτιρίου




Ο Πραστός σήμερα έχει πλέον ερημωθεί και οι κάτοικοί του που έχουν εγκατασταθεί στον κοντινό Αγ.Ανδρέα και το Λεωνίδιο, τον επισκέπτονται για τις διακοπές τους και για τις εορταστικές εκδηλώσεις που κάθε χρόνο οργανώνει με μεγάλη επιτυχία,

ο πολύ δραστήριος μοναχός της μονής Καρυάς

και εφημέριος των Παμμεγίστων Ταξιαρχών του Πραστού, παπά Κύριλλος.







Εδώ, μια παρέα από Πραστιώτες με επικεφαλής τον παπα Κύριλλο, κουβεντιάζουν
με πολλές από τις φράσεις τους στην τσακώνικη διάλεκτο .
Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας, ακολούθησε ένα μουσικό ταξίδι
στη Σμύρνη στην Πόλη και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου
με την ορχήστρα «Ελλήνων Μελίσματα».
Συμμετείχε ο Σύλλογος Ελληνικών Χορών & Εθνογραφικών Ερευνών "Ο ΘΥΡΕΑΤΗΣ"



















Ο Πραστιώτης δάσκαλος και διευθυντής του Δημοτικού σχολείου Λεωνιδίου,
 κ. Παναγιώτης Τσαγκούρης, συνομιλεί με τον Κερκυραίο στην καταγωγή, παπα Κύριλλο.
 Παρακολουθεί, ο αδελφικός φίλος του Παναγιώτη, ο Γιάννης ο ναυτικός, από τον Πραστό και αυτός.





Πηγή πληροφοριών: "Αρχείον της Τσακωνιάς"



πηγή ΛΕΩΝΙΔΙΟ- ΠΟΥΛΙΘΡΑ