Συνολικές προβολές σελίδας

Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

Αποδόμηση ιστορίας στην εκπαίδευση. Γ. Καραμπελιάς

ΙΜΙΑ - Ηρωισμός και Προδοσία

ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ ΤΕΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ;

Ένα εκπληκτικό άρθρο από την Χριστιανική Εστία Λαμίας που πρέπει να διαβαστεί με μεγάλη προσοχή από όλους μας:
Α -  Η ΑΧΑΡΙΣΤΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΜΑΣ.
Το τάμα είναι ιερό θέμα. Μέσα στην Αγία Γραφή έχουμε αναλυτικά τον περί ταμάτων θεολογικό προβληματισμό. Όταν ο άνθρωπος τάζει κάτι στο Θεό, κάνει συμφωνία με το ίδιο το Θεό και αναλαμβάνει δέσμευση να εκπληρώσει το τάμα του, μάλιστα, όπως ακριβώς βγήκε από το στόμα του, εν καιρώ κρίσεως και κινδύνου, και να το τηρήσει το συντομότερο και στο ακέραιο, ή αν δεν προλάβει αυτός, και πεθάνει εν τω μεταξύ, τα παιδιά του με το ίδιο ακριβώς ή κάποιο άλλο ισοδύναμο τρόπο.
Στην Αγ. Γραφή αναφέρονται διάφορα τάματα (Γένεσις κη' 20-22, Δευτερονόμιον κγ' 22-24, Κριταί ια' 30-40, Εκκλησιαστής ε' 4, Πράξεις ιη' 18, κα' 18-24), γι' αυτό καί διατηρήθηκαν καί από τον Χριστιανισμό... Χαρακτηριστικό το τάμα του Ιεφθάε, που έταξε ως Κριτής να θυσιάσει ό,τι πρωτοσυναντήσει στο σπίτι του μετά την νικηφόρα έκβαση της μάχης όπου είχε πάει… Συνάντησε την κόρη του και τη θυσίασε!!!
Εάν λοιπόν ο Θεός τηρήσει την υπόσχεσή του και κάνει καλά το παιδί σου επί παραδείγματι και σύ έχεις υποσχεθεί να πας γονατιστός στην Παναγία της Τήνου και δεν το έχεις κάνει ακόμη, βρίσκεσαι σε παράβαση.
Η αθέτηση λοιπόν του τάματός μας είναι σοβαρό παράπτωμα, από το οποίο δεν μπορεί να μας ξεχρεώσει κανένας άλλος, διότι αποτελεί προσωπική συμφωνία και δέσμευσή μας με τον Θεό. Εγκυμονεί δε κινδύνους και ενίοτε επιτρέπει ο Θεός και ξαναγυρίζουν τα πράγματα στην προτέρα τους κατάσταση, «προς γνώσιν και συμμόρφωσιν»..
Αυτό πάθαμε κι εμείς με το Τάμα του Έθνους. Μας ελευθέρωσε ο Καλός Θεός το 1821 μέχρι το 1830. Μάλιστα δε και με τους απελευθερωτικούς πολέμους του 1912 – 13, αποδόθηκε στο ελληνικό κράτος και η Μακεδονία μας. 100 χρόνια μετά το 1821, δηλ. το 1921, πήραμε και την Μ. Ασία, τη γη της Ιωνίας! Ο Θεός κράτησε το λόγο Του και δεν πήρε πίσω την υπογραφή Του. Εμείς όμως όλα τα άλλα κατά το διαρρεύσαν διάστημα τα σκεφτήκαμε, εκτός από το Τάμα μας. Δεν γυρίσαμε σαν τους 9 λεπρούς πίσω να πούμε το «ευχαριστώ μας» στον Ευεργέτη Χριστό.
Αποτέλεσμα: Γίναμε έθνος αχαρίστων και αρχίσαμε σιγά – σιγά και χάναμε τα κεκτημένα μας: Πρώτα τη Μικρασία, μετά Ίμβρο και Τένεδο, μετά Β. Ήπειρο, μετά την Κύπρο μας και ζούμε τώρα σε απόλυτη εξάρτηση από το ξένο κεφάλαιο και έχουμε εδώ μέσα ξενική κατοχή από τους τοκογλύφους και δανειστές, ξεπουλήσαμε πλέον την εθνική μας κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα και δεχθήκαμε πάλι μια νέα τουρκοκρατία με τα δύο σχεδόν εκατομμύρια των μουσουλμάνων κυρίως λαθρομεταναστών! Ιδού λοιπόν πως χάσαμε ξανά την ελευθερία μας. Κρίμα! Από την αχαριστία μας και την αγνωμοσύνη μας.
Σαν να μη έφτανε αυτό και άλλες συναφείς πληγές ολοκλήρωσαν το πισωγύρισμα στη Νέα Αιχμαλωσία.
Γίναμε ένα έθνος φονιάδων. Ενώ μας ελευθέρωσε ο Χριστός από το παιδομάζωμα, το γενιτσαρισμό και τα χαρέμια, εμείς που χάναμε τότε τα παιδιά μας, τα ελληνόπουλα, τώρα εμείς με τα ίδια μας τα χέρια τα φονεύουμε πραγματοποιώντας 200 – 500 χιλιάδες το χρόνο. Ο Χριστός μας χάρισε τη δυνατότητα να έχουμε δικά μας παιδιά και όχι τουρκόσπορους. Τουλάχιστο εκείνοι δεν σκότωναν τα παιδιά. Τώρα λοιπόν εφόσον δεν θέλουμε ελληνόπουλα, ας έχουμε αλβανόπουλα, πακιστανόπουλα, αφρικανόπουλα… Ω πόσο αχάριστο είναι το έθνος που δεν αγαπάει τα παιδιά! «Άφετε τα παιδία έρχεσθαι προς με και μη κωλύετε αυτά», λέγει ο Κύριος. Και μείς οι αχάριστοι, στο δώρο της ζωής λέμε ΟΧΙ και δεν αφήνουμε τα παιδιά να πάνε στο Χριστό, αλλά τα στέλνουμε στον υπόνομο.
Γίναμε έθνος βλασφήμων. Αντί να λέμε Ευχαριστώ στο Χριστό, διότι μας χιλιοευεργέτησε, εμείς τον υβρίζουμε. Πρώτον μέν με τις πράξεις μας και ύστερα με τις λέξεις μας. Μας γέμισε με έμφυτα κληρονομικά χαρίσματα, μας έστειλε εδώ τους πρωτοκορυφαίους αποστόλους Του, μας έδωσε θεία δωρήματα χριστιανικής σοφίας και πατερικής αγιότητος, το Ευαγγέλιό Του στη γλώσσα μας… Ποίο άλλο κράτος – έθνος – γένος έχει λάβει τόσα πολλά ουράνια χαρίσματα; Κι εμείς για το «ευχαριστώ» λέμε τις χειρότερες βρισιές στην καθημερινή μας ζωή. Χτίζουμε τα σπίτια μας, μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, εκπαιδεύουμε το στρατό μας, οργώνουμε τη γη μας με βλαστήμιες. Είχαμε πάνω από το κεφάλι μας τους τούρκους και κινδυνεύαμε από το χατζάρι του μαρτυρίου για την πίστη μας και τον εξισλαμισμό και μας ελευθέρωσε ο Κύριος, για να επικαλούμαστε «εν πνεύματι αγίω Κύριον Ιησούν» και μεις τον υβρίζουμε! Είμαστε ανάξιοι!
Γίναμε έθνος ασεβών με την έλλειψη του εκκλησιασμού. Επί τουρκοκρατίας ήταν πολύ δύσκολο να εκκλησιασθούμε, να χτίσουμε εκκλησιές, έπρεπε μέσα σε 40 μέρες να είχαμε τελειώσει, τις φτιάχναμε χαμηλοτάβανες, γιατί έμπαιναν έφιπποι μέσα οι οθωμανοί… Επίσης και ο αθεϊστικός μαρξισμός που ενέσκηψε στον εικοστό αιώνα στην πατρίδα μας κι αυτός δεν αγαπούσε τους ναούς και τους αγίους, του «ξεμάτιαζε» και τους πυροβολούσε, σκότωνε και κρέμαγε ιερείς. Τι έπρεπε εμείς λοιπόν να κάνουμε αφότου μας ελευθέρωσε ο Χριστός κι από τους δύο εχθρούς; Να μη λείπουμε από την εκκλησία, να μη χάνουμε εκκλησιασμό και θεία λατρεία! Το κάνουμε;. Δυστυχώς όχι!
Στους εκατό ορθοδόξους οι τρείς εκκλησιάζονται. Κάποιοι άλλοι έγιναν αιρετικοί. Το κράτος υπεβίβασε τη Μητέρα και τροφό Εκκλησία ωσάν να είναι ένα από τα άλλα θρησκεύματα… Μόνοι μας βγάλαμε τα μάτια μας με τα χέρια μας. Έτσι επέτρεψε ο Δίκαιος Θεός και εισέβαλαν εδώ μέσα πλήθος αλλογενών και αλλοθρήσκων, που ζητούνε τεμένη και τζαμιά. Θα βλέπουμε λοιπόν στο μέλλον μιναρέδες να υψώνονται στον γαλανό ελληνικό ουρανό και θα προσεύχονται μπρούμυτα στις πλατείες, θα αυτομαστιγώνονται στις γειτονιές, οι οπαδοί του Ισλάμ, θα ευλογεί ο μουφτής τα κοτόπουλα που θα πωλούνται στις υπεραγορές… κι εμείς θα κοιτάμε θλιμμένοι από μακριά την επέκταση ξανά της νέας οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Δεν πάμε λοιπόν Εκκλησία την Κυριακή; Τέρμα και η Κυριακή και με νόμο! Επιστροφή στην προ του ΠατροΚοσμά εποχή, στην οποία ίσχυε η αργία του εβραϊκού Σαββάτου.
Γίναμε έθνος αμελών. Στην Τουρκοκρατία τέλος, είχαμε τα κρυφά σχολειά και κρυφό πόθο και καϋμό, να μάθουν τα σκλαβόπουλα – ελληνόπουλα «γράμματα σπουδάγματα του Θεού τα πράγματα». Οι Έλληνες τότε με κίνδυνο της ζωής τους έστελναν τα βλαστάρια τους τη νύχτα με το φως του φεγγαριού στα μοναστήρια, στα ξωκκλήσια και στους καλογέρους να μάθουν τα ελληνικά και την πίστη των πατέρων τους. Μετά μάζευαν λεφτά για να χτίσουν ελληνικά σχολεία. Όπως έλεγε ο άγιος Κοσμάς.
Σήμερα γκρεμίζουμε τα σχολεία! Πως; Με την κατάργηση της ελληνικής γλώσσας, με την αλλοίωση των θρησκευτικών , με τον εξοβελισμό των ιερέων από τα σχολεία, με τον εξοστρακισμό των θρησκευτικών περιοδικών μας. Μα δεν τα κάνουμε εμείς, θα πουν μερικοί…. Όχι εμείς τα κάνουμε, διότι δεν εκκλησιάζουμε τα παιδιά μας, φροντίζουμε να τα στέλνουμε όπου αλλού κι όχι στο κατηχητικό, ειρωνευόμαστε τους ιερείς και ιεροκατηγορούμε και κυρίως δεν διαμαρτυρόμαστε. Τρείς φορές μόνο κοινωνάμε τα νεοφώτιστα ελληνόπουλα και μετά αν τα πάει κάποια γιαγιά για να τα μεταλάβει. Αυτό λοιπόν που επιλέγουμε άτυπα στην κοινωνική μας ζωή και καθημερινή μας συμπεριφορά έρχεται μετά και μας επιβάλλεται δια νόμου και δια των πραγμάτων αντικειμενικά, θεσμικά και γενικά.
Β - ΦΤΑΙΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ Η ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΕΙΑ ΜΑΣ
Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Όπως παλιά ο αρχαίος Ισραήλ, όταν παρέβαινε το θέλημα του Θεού και ερωτοτροπούσε με ειδωλολατρικούς ψευδοθεούς του περιβάλλοντός του, επέτρεπε ο Θεός και:
επενέβαιναν οι γειτονικοί βάρβαροι και ακάθαρτοι λαοί και ταπείνωναν τον παραβάτη λαό τόσο, όσο να ταπεινωθεί και να καταφύγει και πάλι στον Θεό των πατέρων του με μετάνοια.
ανέβαιναν στην εξουσία άνθρωποι ακατάλληλοι, ανίκανοι και ξεδιάντροποι, χωρίς πίστη στο Θεό, φόβο και Κυρίου και ντροπή, ξεδιάντροποι, άδικοι και καταχραστές.
η αποτελεσματικότητα των έργων αναστελλόταν και οι προσπάθειες αυτού του λαού δεν ευθυδρομούσαν και δεν καρποφορούσαν. Οι κόποι του δεν τελεσφορούσαν, διότι τα έργα του ήταν ειργασμένα παράνομα.
Επειδή λοιπόν εμείς λοιπόν λατρέψαμε στις μέρες μας ψευδείς θεότητες, όπως:
Την Ευρώπη και τις επιδοτήσεις
Το νέο νόμισμα και την ευρωπαϊκή νοοτροπία
Το χρηματιστήριο και τα δάνεια
Την φοροδιαφυγή και την απιστία
Τον παπισμό, τον οικουμενισμό και την πανθρησκεία
Τώρα ό,τι χάνουμε και το στερούμαστε είναι ακριβώς αυτό που αγαπήσαμε και το θεοποιήσαμε. Ό,τι παράνομα αποκτήσαμε: πλούτη και θέσεις, τώρα όλοι το ρισκάρουμε. Μάλιστα μέρα με τη μέρα λιγοστεύει η δυνατότητα για αμαρτωλή ζωή. Για απλή ζωή πλέον. Προσπαθούμε απλά και με το ζόρι να επιβιώσουμε. Είναι δυνατόν να αυτοκτονούν άνθρωποι ένεκα πτωχείας; Αλήθεια πόσοι αυτοκτόνησαν στην κατοχή των Γερμανών; Πέθαιναν, αλλά δεν αυτοκτονούσαν. Δηλαδή χάσαμε τον προσανατολισμό μας και δώσαμε προτεραιότητα σε θέματα που δεν εγκρίνει ο Θεός.
Φταίει όμως και κάτι άλλο:
Η επιπολαιότητά μας ως λαού με την προχειρότητα στα έργα του
Ο θρίαμβος του ατομικού συμφέροντος σε βάρος του κοινού
Η διαρκής υποτίμηση της Ορθοδοξίας και της ηθικής
Ο αδιάκριτος διαχωρισμός προσωπικής ζωής και πολιτικής δραστηριότητος
Η υποβάθμιση της δραστικής διαδόσεως και ενεργείας του θείου λόγου
Τέλος πίσω από όλα σχεδόν τα παραπάνω είναι το οργανωμένο σχέδιο της Νέας Τάξης πραγμάτων:
για να γίνει η Ελλάδα ένα φτωχό κράτος
για να γίνει η Ελλάδα ένα άθρησκο κράτος
για να γίνει η Ελλάδα ένα αλλοιωμένο με μετανάστες κράτος
για να γίνει η Ελλάδα ένα φακελλωμένο κράτος
για να γίνει η Ελλάδα ένα μη κράτος, ένα άθλιο δηλαδή προτεκτοράτο.
Συνεπώς ιδού τι πρέπει να κάνουμε:
Σήμερα τα πράγματα έφθασαν σε πολύ άσχημο σημείο. Για πολλούς και ποικίλους λόγους βρεθήκαμε στο μάτι του κυκλώνα. Η κατάσταση διαγράφεται απελπιστική και τραγική στα αποτελέσματά της.
Εκείνο που χρειάζεται είναι καθαρό μυαλό, όχι τόσο για μια διαπίστωση και περιγραφή της κατάστασης, αλλά κυρίως για τα αίτια που μας οδήγησαν σ΄ αυτή και πιο πολύ για το «τι δέον γενέσθαι».
Το μυαλό είναι το μάτι της ψυχής. Είναι το φως στον άνθρωπο. Αν το φως φωτίσει και δει καλά, τότε ο άνθρωπος δεν σκοντάφτει, διαφορετικά πέφτει και τσακίζεται. Αν μπερδευτούμε ακόμη περισσότερο, και σκοτωμοί μπορεί να γίνουν εξαιτίας της κρίσεως.
Τα θέματα της κρίσεως ούτε και οικονομολόγοι δεν μπορούν να τα λύσουν και να βγάλουν άκρη. Πολλοί σκόπιμα δημιουργούν σύγχυση εντός και εκτός Ελλάδος. Ακούγονται οι πιο αντικρουόμενες απόψεις.
Βασικό μας καθήκον είναι να βρούμε το δρόμο μας και τον προσανατολισμό μας. Χρειαζόμαστε λοιπόν χάρτη και πυξίδα. Αυτό είναι το Ευαγγέλιο και ο λόγος του Θεού.
Η κρίση πρωτίστως είναι πνευματική και ηθική. Από κεί πρέπει να ξεκινήσουμε. Όλα τα προβλήματα έχουν πνευματική αιτία και πνευματική θεραπεία. Η ρίζα του κακού βρίσκεται στην αμαρτία και η αμαρτία στην καρδιά του ανθρώπου. Για να αλλάξει ο κόσμος πρέπει να μη δικαιολογούμε τα λάθη μας και να αλλάξουμε σαν άνθρωποι.

Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013

Παπα-Γιάννης Καλαΐδης: "Οἱ βάρβαροι Τοῦρκοι πεντακόσια χρόνια δεν μπόρεσαν νὰ μᾶς κάνουν Τούρκους καὶ τώρα οἱ Εὐρωπαῖοι σύμμαχοί μας θὰ μᾶς ἀλλαξοπιστήσουν"



Οἱ Εὐρωπαῖοι σύμμαχοί μας - οἱ Ἰταλοί, οἱ Ἄγγλοι, οἱ Γάλλοι - μᾶς πρόδωσαν καὶ μᾶς κατέστρεψαν. Ἐξαιτίας τοὺς χάσαμε τὴν Πόλη ἀλλὰ καὶ τὴ Μ. Ἀσία. Ἐξαιτίας τους εἴχαμε τουρκοκρατία γιὰ πεντακόσια χρόνια. Ἀλλὰ ἀντέξαμε κι ὁ λαὸς ἔμεινε πιστὸς στὴ ρωμιοσύνη καὶ τὴν ὀρθοδοξία καὶ τὰ κρυφὰ σχολεῖα ὅπου τὰ ἑλληνόπουλα διδάσκονταν τὰ γράμματα ἀπὸ τὸ ψαλτήρι κι ἄλλα ἱερὰ βιβλία. Μᾶς κατατρέχουν καὶ μᾶς φθονοῦν γιατί δὲν μποροῦν νὰ χωνέψουν πὼς ἕνα μικρὸ κράτος ἔχει τόση χάρη ἀπὸ τὸ Θεό. Αὐτοὶ μπορεῖ νὰ ἔχουν τὴ δύναμη καὶ τὰ ὄπλα, ἐμεῖς ἔχουμε τὴν πίστη καὶ τὴν ἐλπίδα μας στὸ Θεό. 
 Τοὺς δώσαμε τὸν πολιτισμό. Οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες φιλόσοφοι ἦταν προφῆτες γιὰ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ μας. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα διαλέγει τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα γιὰ τὴ διάδοση τῆς χριστιανικῆς θρησκείας. Τὰ Εὐαγγέλια γράφονται στὰ ἑλληνικά. Τὸ Ἅγιο Φῶς πηγαίνει μόνο σὲ Ἕλληνα Πατριάρχη καθὼς ὅταν τὸ προσπάθησαν οἱ Παπικοὶ (Σταυροφόροι) καὶ οἱ Ἀρμένηδες, τότε ἔσπασε τὴν κολώνα τῆς εἰσόδου τοῦ Παναγίου Τάφου καὶ βγῆκε στὸν Ἕλληνα Πατριάρχη ποὺ ἦταν ἀπ' ἔξω. Τὰ περισσότερα Πανάγια προσκυνήματα στὰ Ἱεροσόλυμα εἶναι ἑλληνικά
 Τὰ θαυμαστὰ αὐτὰ τοὺς ταράζουν καὶ θέλουν νὰ μᾶς χτυπήσουν, νὰ μὴν ἔχουμε οὔτε θρησκεία οὔτε γλώσσα οὔτε πατρίδα. Θέλουν νὰ ἀφαιρέσουν ἀπὸ....
τὶς ταυτότητές μας τὸ Ἕλληνας Χριστιανός. Ἡ ταυτότητα δὲν εἶναι ἁπλὸ ἔγγραφο ἀλλὰ εἶναι ὁ ἴδιος μας ὁ ἐαυτός μας. Ὁμολογοῦμε τὴν πίστη μας ὅταν ζητᾶμε νὰ ἀναγράφεται. Καὶ δὲν μποροῦν μὲ τὸ ζόρι νὰ μᾶς τὸ ἀφαιρέσουν γιατί αὐτὸ δὲν εἶναι δημοκρατία ἀλλὰ δικτατορία. Ἂς ζητήσουν προαιρετικὰ κάποιος νὰ ἀφαιρέσει τὸ θρήσκευμα ἀπὸ τὴν ταυτότητά του ἂν θέλει καὶ ὄχι ἀποφασίζοντας γιὰ ὅλους. Δυστυχῶς, μᾶς κυβερνάει Ἑβραῖος ἀλλὰ καὶ οἱ ξένοι. Ἡ Ἐκκλησία ποὺ ξεσήκωσε τρία ἑκατομμύρια κόσμο στοὺς δρόμους ἔπρεπε νὰ τὸ ἀπαιτήσει, ἔτσι ὥστε ὅποιος θέλει νὰ ἀναγράψει τὸ Χριστιανὸς Ὀρθόδοξος (Χ.Ο.) στὴν ταυτότητά του κι ἔχω μία πίκρα γι' αὐτὸ τὸ θέμα ὅσον ἀφορᾶ τὴ στάση τῶν ἁρμοδίων.
Δηλαδὴ οἱ βάρβαροι Τοῦρκοι πεντακόσια χρόνια δεν  μπόρεσαν νὰ μᾶς κάνουν Τούρκους καὶ τώρα οἱ Εὐρωπαῖοι σύμμαχοί μας θὰ μᾶς ἀλλαξοπιστήσουν. Ἐγὼ ὑπηρέτησα σαράντα μῆνες στὸ στρατὸ σὲ περίοδο πολέμου καὶ πονάω γιὰ τὴν πατρίδα ὅπως πονάω καὶ γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία. Δὲν τοὺς ἐκλέγει ὁ κόσμος γιὰ νὰ κάνουν ὅ,τι θέλουν ἀλλὰ ὅ,τι θέλει ὁ Λαός. Δὲ μᾶς σώζουν τὰ κόμματα ἀλλὰ ἡ πίστη μας στὸ Θεὸ καὶ στὴν πατρίδα. Νὰ κάνουμε προσευχὴ μὲ πίστη καὶ ἀγάπη ὥστε νὰ φωτίσει ὁ Θεὸς τοὺς κυβερνῶντες, τὸν Ἀρχιεπίσκοπο, τὸν Πατριάρχη κι ὅλους γιὰ νὰ κάνουν ὅ,τι καλύτερο γιὰ τὸ ἔθνος καὶ τὴν πίστη μας.
Πηγή : «ΠΑΤΗΡ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΑΪΔΗΣ (ΠΑΠΑ-ΓΙΑΝΝΗΣ), (1925-2009), Σέλ. 140-141
hggiken

Μάθημα Θρησκευτικῶν: πολλὴ θρησκεία καὶ καθόλου Χριστὸς

«...ἄνθρωπος γὰρ ἐστιν, οὒχ ὅστις ἁπλῶς χείρας καὶ πόδας ἔχει ἀνθρώπου, οὐδ’ ὅστις ἐστὶ λογικὸς μόνον, ἂλλ’ ὅστις εὐσεβείαν καὶ ἀρετὴν μετὰ παρρησίας ἀσκεῖ» (ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος)
Γράφει ὁ Δημήτρης Νατσιός, Δάσκαλος Κιλκὶς
Εἶναι γνωστὸ πὼς τρία σχολικὰ μαθήματα ἀποτελοῦν «σκόλοπα τὴ σαρκὶ» τῶν ποικιλώνυμων ἐθνομάχων καὶ νεοφανῶν Γραικύλων: ἡ Ἱστορία, ἡ Γλώσσα καὶ τὰ Θρησκευτικά. Στὴν Ἱστορία τὶς εἴδαμε τὶς «προκοπὲς» τοὺς μέσω τοῦ ρεπούσειου ἄγους. Ἡ πολύπαθη «Γλώσσα», διὰ τῶν νῦν βιβλίων-περιοδικῶν ποικίλης ὕλης, συνεχίζει νὰ ταλαιπωρεῖ δασκάλους καὶ νὰ δηλητηριάζει μαθητές· γιὰ τὸ δὲ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, θέτουν ἀπροκάλυπτα τὸ (ψευτο)δίλημμα: ἢ καταργεῖται ἢ μετατρέπεται σὲ «θρησκειολογικὸ χυλό». Ἔχω διαβάσει τὸ «πρόγραμμα σπουδῶν στὰ Θρησκευτικὰ» γιὰ τὸ Νέο Σχολεῖο, ποὺ εὐαγγελιζόταν ἡ κ. Διαμαντοπούλου -ὁ πιὸ σκληρὸς πυρήνας τῆς Νέας Τάξης ἐν Ἑλλάδι. Ἐν πρώτοις ἡ γλώσσα καὶ οἱ λέξεις ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ συντάκτες του. Σὲ πολλὰ σημεῖα διαβάζουμε λέξεις καὶ φράσεις ὅπως: αὐτοδιαμόρφωση τῆς συνείδησής τους, αὐτοβελτίωση (τῶν μαθητῶν), αὐτοσυνειδησία καὶ αὐτοπραγμάτωση, αὐτοπροσδιορισμὸς τῆς προσωπικῆς τους ταυτότητας, αὐτοστοχαστικὸς τρόπος γνώσης, αὐτογνωσία. Πανταχοῦ παρὸν τὸ «ἐγώ», ὁ ἐαυτός, πουθενὰ τὸ....

  εὐλογημένο "ἐμεῖς" τοῦ Μακρυγιάννη.
(Στὸ ἔξοχο βιβλίο τοῦ «Αὐτοείδωλον ἐγενόμην», ὁ Γρ. Ζιάκας τονίζει ὅτι ἡ «ὁλοκλήρωση τοῦ προγράμματος τῆς Νεωτερικότητας» καταλήγει στὸν κενὰ ἐγωτικὸ ἀτομάνθρωπο. Ὁ Ἄλλος δὲν εἶναι Πλησίον, ἀλλά, ὅπως μᾶς τὸ κατέδειξε ἡ ἐνόραση τοῦ Σαρτρ, ἡ κόλαση. Ἄρα τὸν ποδοπατᾶς γιὰ νὰ ἀναρριχηθεῖς καὶ νὰ πετύχεις. Ὁ καθένας γιὰ τὸν ἑαυτό του κι ὁ Θεὸς γιὰ κανένα. Στὴν καθ’ ἠμᾶς Ὀρθόδοξη παράδοση, κόλαση εἶναι ἡ ἀδυναμία ἀλληλοπεριχώρησης τῶν προσώπων. Στὴν Κόλαση δὲν βλέπει ὁ ἕνας τὸ πρόσωπο τοῦ ἄλλου, βεβαιώνει τὸ Γεροντικό, ἐνῶ εἶναι πολὺ κοντά: πλάτη μὲ πλάτη. "Ἐκεῖ σὺν δύο δὲν κάθονται σὺν δύο δὲν κουβεντιάζουν", ἐπιμαρτυρεῖ καὶ ἡ δημοτικὴ μούσα).
Πέραν αὐτοῦ στὸ κείμενο συναντᾶς τοὺς συνήθεις ἀσαφεῖς νεολογισμούς, κακομεταφρασμένα δάνεια ὅπως «θρησκευτικὸς γραμματισμὸς» «χειραφετικὸ ἐνδιαφέρον», ἡ  «πολυπολιτισμικότητα-λείπει ὁ Μάρτης ἀπ’ τὴ Σαρακοστὴ- «ἐνσυναίσθηση», ποὺ παραπέμπουν στὴν ὁρολογία νεοεποχίτικων σεκτῶν.
Ὅλα αὐτὰ εἶναι κελύφη κάτω ἀπὸ τὰ ὁποία κρύβεται ἐπιμελῶς, ὁ ἀνομολόγητος στόχος τῶν ὁμάδων αὐτῶν-μεταπατερικοί, νεοπατερικοὶ καὶ λοιποὶ «καιρὸ»-σκοποῦντες- νὰ μετατρέψουν τὸ μάθημα σὲ θρησκειολογία.   Περαίνοντας αὐτὲς τὶς εἰσαγωγικὲς σκέψεις καὶ μὲ ἀφορμὴ τὴν γιορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, λίγα λόγια γιὰ τὸ μάθημα στὸ Δημοτικὸ Σχολεῖο. (Θὰ κλείσω μὲ ὀσμὴν εὐωδίας πνευματική, τὰ λόγια τῶν ἀξεπέραστων ἁγίων Πατέρων γιὰ τὸ μάθημα).
Κατ’ ἀρχὰς μὴν λησμονοῦμε ὅτι στὶς δύο πρῶτες καὶ πολὺ σημαντικὲς τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ σχολείου δὲν ὑπάρχει μάθημα αὐτοτελὲς Θρησκευτικῶν οὔτε ἐγχειρίδιο. Ἄρα ἐναπόκειται στὸν δάσκαλο ἢ τὴν δασκάλα τὸ τί θὰ διδάξει. (Ὁ ἅγιος Γέροντας Παϊσιος συμβούλευε δασκάλους, μὲ ἀναφορὰ στὴν Πίστη καὶ τὴν Πατρίδα, "νὰ παίρνουν Πρώτη Δημοτικοῦ", τὴν πιὸ κρίσιμη τάξη, γιατί τότε ἐντυπώνονται ἀνεξίτηλα, διὰ βίου, οἱ γνώσεις). Κείμενα θρησκευτικοῦ περιεχομένου βρίσκουμε γι’ αὐτὲς τὶς τάξεις στὰ βιβλία Γλώσσας. Κι ἐδῶ εἶναι τὸ μεγάλο πρόβλημα. Ἔτσι, γιὰ παράδειγμα, μαθαίνει ὁ μαθητὴς ὅτι δὲν ὑπάρχουν ἅγιοί της Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ «ὁ ἅγιος της φιλίας, ὁ Φιλάγιος». (Ἀνθολόγιο, σέλ. 1Ο7). Διαβάζει μία νερόβραστη "προσευχὴ" τῆς Θέτιδος Χορτιάτη καὶ ὄχι τὸ «Πάτερ ἠμῶν», ποὺ τὸ μαθαίνουμε ἀπ’ τὴν ὥρα ποὺ ἀνοίγουμε τὰ μάτια μας στὸν κόσμο. Γιὰ τὸν Ἀη-Βασίλη, ὁ ὁποῖος φέρνει μία γάτα δῶρο στὴν οἰκογένεια τοῦ Ἰβᾶν, ποὺ «ἐγκατέλειψε τὸν τόπο τῆς ἐξαιτίας μίας χιονοστιβάδας». (σέλ. 113). Ἕνα χαζοχαρούμενο ψευτοποίημα μὲ τίτλο τὸ «λαγουδάκι τῆς Λαμπρῆς». Εἰδικὰ γιὰ τὸ κοσμοσωτήριο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου τὸ πρωτάκι θὰ διαβάσει τρία ποιήματα. Στὸ Ἀνθολόγιο τὸ «Ἦρθε ἡ Πασχαλιὰ» μὲ στίχους ὅπως: «-Ἦρθε ἡ πασχαλιὰ / καὶ τσουγκρίζει αὐγὰ / τὸ μικρὸ παιδάκι». (σέλ. 116). Ἐνῶ στὸ βιβλίο Γλώσσας, ἕνα μὲ τίτλο «Πασχαλινὸ» ὅπου συναντᾶ στίχους ὅπως: «καὶ μοσχοβολοῦν οἱ φοῦρνοι / τὰ τραπέζια κοκκινίζουν / ἀπ’ τὰ κόκκινα αὐγὰ» καὶ τὸ ἄλλο μὲ τίτλο «Πασχαλινὰ κουλούρια» μὲ στίχους «Τὸ Πάσχα οἱ ἄνθρωποι ἐφτίαχναν κουλούρια / νὰ μοιάζουν μὲ πουλιά, ψάρια, ἀνθρωπάκια / τοὺς ἔβαζαν γιὰ μάτια καὶ στόμα γαρίφαλα ἢ ξυλάκια». (σέλ. 56). Οὔτε ἕνα «Χριστὸς Ἀνέστη»!

Οὔτε λίγο οὔτε πολὺ τὸ σχολεῖο γκρεμίζει καὶ διαστρέφει ὅ,τι προσέλαβε τὸ παιδί, μέσω τῆς οἰκογενειακῆς του ἐμπειρίας, γιὰ τὰ μεγάλα πανηγύρια τῆς Ὀρθοδοξίας. Καὶ ἂς μὴν ξεχνᾶμε τὸ σχολικὸ βιβλίο ἔχει κύρος καὶ ἢ μορφώνει ἢ ἀκυρώνει... Τὸ μόνο ποὺ διασώζει τὴν κατάσταση εἶναι ὅτι πολλοὶ δάσκαλοι, ἄλλοι ἐξαρχῆς καὶ ἄλλοι στὴν πορεία, ἀντιλήφθηκαν τὴν κακεργεσία καὶ διδάσκουν «τὰ παλιὰ δικά μας πλούτη» (Παλαμᾶς). Γιὰ τοὺς ἀδιάφορους ἢ τοὺς ἐκκλησιομάχους «τῶν συνιστωσῶν» (καὶ λοιπά… κοράκια) συμβουλεύω τοὺς γονεῖς νὰ πιέζουν καί... νὰ τραβοῦν αὐτιά. Ἀρκετὰ ἀνεχτήκαμε τόσα χρόνια τὶς μαγαρισιές τους. (Δὲν ἔλεγε ὁ Πλαστήρας «τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὸ αὐτὶ θὰ τὴν ἁρπάξουμε καὶ θὰ τὴ σώσουμε, θέλει δὲν θέλει;»).
Στὶς μέρες μᾶς φορτώσαμε τὰ παιδιὰ μὲ πληθώρα γνωστικῶν ἀντικειμένων, στραφήκαμε στὸν ἐγκέφαλό του καὶ ἐγκαταλείψαμε τὴν ψυχή του. Ἀλλὰ «Παιδεία οὐ τὴν ὑδρίαν πληρῶσαι, ἀλλὰ ἀνάψαι αὐτήν», εἶναι ἄναμμα ψυχῆς ἡ Παιδεία καὶ ὄχι γέμισμα ἄδειου δοχείου μὲ σκόρπιες καὶ ἄχρηστες πληροφορίες, κατὰ τὸν Πλάτωνα. Καὶ ὅλη ἡ γνώση εἶναι ἄχρηστη, ἐὰν δὲν ὑπάρχει ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ νόμου του, κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειο.
Γι’ αὐτὸ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν κατέχει ἐξέχουσα θέση  στὸ ἐκπαιδευτικὸ πρόγραμμα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν. Σκοπὸς τοῦ μαθήματος αὐτοῦ, κατὰ τὴν γνώμη τους, δὲν εἶναι ἡ ἀπόκτηση γνώσεων, ἀλλὰ ἡ διὰ τῆς γνώσεως καὶ ἐφαρμογῆς τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ ἀνύψωση τοῦ παιδιοῦ. Σ' αὐτόν, τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, προτρέπουν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες τοὺς δασκάλους, νὰ ὠθοῦν τὰ παιδιὰ νὰ παρακύπτουν, γιὰ νὰ ἀντλοῦν "τὸν ἐκ τῶν διττῶν Διαθηκῶν πλοῦτον μέγαν»(1).
Ἐπειδὴ θεωροῦν τὸ μάθημα αὐτὸ βασικὸ γιὰ τὴν μόρφωση, τὴν πνευματικὴ καὶ ἠθική του παιδιοῦ, συνιστοῦν νὰ διδάσκεται ἀπὸ τὰ πρῶτα ἔτη τῆς φοιτήσεώς του στὸ σχολεῖο.
Μ' αὐτὸν τὸν τρόπο στὴν ἁπαλὴ ψυχὴ τοῦ παιδιοῦ ἀποτυπώνεται ἀκόπως ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χρυσόστομος λέει: «δῶμεν αὐτοῖς ὑπόδειγμα ἐκ πρώτης ἡλικίας τὴ τῶν Γραφῶν ἀναγνώσει ποιοῦντες αὐτοὺς σχολάζειν»(2). Ἰδιαίτερη προτίμηση δεικνύει ὁ Μέγας Βασίλειος  στοὺς Ψαλμούς, τὴν διδασκαλία τῶν ὁποίων θεωρεῖ ὡς τὴν πλέον καταλληλότερη καὶ "τερπνοτέραν" γιὰ τοὺς ἀρχάριους μαθητές, ἐκτός της διδακτικῆς τους ἀξίας τὴν ὁποία ὁμοίως ἀναγνωρίζει.
Καὶ εἶναι πράγματι μεγάλη ἡ ἀξία τῶν Ψαλμῶν γιὰ τὴν καλλιλογικὴ τοὺς ὡραιότητα καὶ τὴν διδακτική τους δύναμη.
Περιέχουν πλοῦτο διδαγμάτων, τὰ ὁποία δύναται νὰ τεθοῦν νομοθετήματα  στὸν βίο. "Ἡ δὲ τῶν ψαλμῶν βίβλος τὸ ἐκ πάντων ὠφέλιμον περιείλειφε", λέγει ὁ Μ. Βασίλειος "... ἱστορίας ὑπομιμνήσκει· νομοθετεῖ τῷ βίω ὑποτίθεται τὰ πρακτέα· καὶ ἀπαξαπλῶς κοινὸν ταμεῖον ἔστιν ἀγαθῶν διδαγμάτων"(3).
Μὲ τὴν μελέτη τῶν Ψαλμῶν ἐναποτίθεται στὶς ἁπαλὲς ψυχὲς τῶν παιδιῶν, οἱ ὁποῖες μοιάζουν μὲ "εὔπλαστον κηρόν", σφραγίδα ἀνεξίτηλος ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ.
Ἐκτός του Ψαλτηρίου συνιστοῦν ὡς κατάλληλο πρὸς διδασκαλία κείμενο καὶ τὶς Παροιμίες(4). Καὶ πολὺ σοφά, διότι οἱ Παροιμίες μὲ τὴν μεγάλη καὶ βαθιὰ πείρα τῆς ζωῆς, προσφέρουν στὸν ἀναγνώστη ἕνα σύστημα ὀρθοῦ καὶ συνετοῦ βίου. Τοῦ ὁμιλοῦν μὲ ἕνα τρόπο πολὺ προσιτὸ καὶ εὐχάριστο, γιὰ τὶς σχέσεις του μὲ τοὺς δικούς του, τοὺς φίλους του, τὴν κοινωνία, τὸν Θεό.
Διάφορες ἱστορίες καὶ ἀπὸ τ' ἄλλα βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως ἡ ἱστορία τοῦ Κάϊν καὶ τοῦ Ἄβελ, ἢ τοῦ Ἠσαὺ καὶ Ἰακὼβ καὶ ἄλλες, συνιστῶνται ἀπὸ τοὺς Πατέρες γιὰ διδασκαλία. Καὶ ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη προτρέπει ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος νὰ λαμβάνεται ὕλη γιὰ διδασκαλία καὶ μόρφωση τῶν μαθητῶν.
Αὐτὰ μας κανοναρχοῦν οἱ ἅγιοι. Ἐμεῖς ὅμως ἀφήνουμε τοὺς παντοειδεῖς θρησκειολόγους καὶ τιποτολόγους νὰ ἑτοιμάζουν  ἕνα μάθημα "Θρησκευτικῶν" μὲ πολλὴ θρησκεία, ἀλλὰ καθόλου Χριστό.
…………………………………………………………

 (1) Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, Migne, P.G. 37, 1589.

(2) Migne P.G. 62, 151.

(3) Migne P.G. 29, 212. A.

(4) Μέγας Βασίλειος, Migne, P.G. 31, 953.
aktines

Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013

Κάποιοι μάλλον πολιτεύονται αλλά δεν ζουν εδώ;




Με έκπληξη ενημερώθηκα για την πρόταση του βουλευτή του ελληνικού κοινοβουλίου Κουράκη για την μισθοδοσία των κληρικών της ορθοδόξου εκκλησίας να γίνεται από το κράτος μεν αλλά από ειδικό νέο  φόρο μόνο από τον δηλωθέντα πιστό ορθόδοξο λαό!!!  Έκπληξη διότι είχα την εντύπωση ότι εκείνοι οι οποίοι φώναζαν να μην αναγράφεται στις ταυτότητες το θρήσκευμα το έλεγαν για να μην υπάρχει διαφοροποίηση ανάμεσα στους πολίτες και διότι πίστευαν ότι η πίστη δεν δηλώνεται απλά σε νομικά έγγραφα. Έκπληξη διότι οι ίδιοι βουλευτές είναι αντίθετοι γενικά με νέους φόρους.  Έκπληξη διότι θεωρούσα μέχρι σήμερα ότι οι βουλευτές μας,  γνωρίζουν και στηρίζουν το σύνταγμα και την ισοπολιτεία η οποία οφείλει να πηγάζει εξ αυτού. Έκπληξη διότι ήξερα ότι κάποιοι μπορεί να είναι μεν  εμπαθείς με την Εκκλησία και είναι όντως ενοχλητικό να σε ελέγχει η συνείδηση σου για αυτό  αλλά να φτάνεις εξ αιτίας αυτού ακόμα και στο σημείο του παραλογισμού ;

          Έκπληξη διότι είχα την εντύπωση ότι το κοινωνικό έργο της εκκλησίας σήμερα όσο κρυφά και αν προσπαθεί εκείνη να το κάνει,  είναι ολοφάνερο και αναγνωρίσιμο στις δύσκολες αυτές εποχές από τον κάθε στοιχειώδη εχέφρονα Έλληνα. Ένα έργο που δεν μετριέται με μερίδες φαγητού μόνο ούτε με τις  ευρώ-φιλανθρωπίες αλλά με την ελπίδα κυρίως που παρέχει σε τόσους απελπισμένους και απογοητευμένους Έλληνες. Είναι πάρα πολλοί εκείνοι που έχουν βαδίσει την οδό της επιστροφής από την οδό της σχεδιασμένης αυτοκτονίας γιατί απλά έκαναν μια κουβέντα με έναν παπά, γιατί άκουσαν έναν λόγο ελπίδας μια Κυριακή, γιατί έπεσε μια τριμμένη φυλλάδα εκκλησιαστική στα χέρια τους. Αν και οι αυτοκτονίες είναι πολλές και οι ψυχολογικές επιπτώσεις της κρίσεως ακόμα περισσότερες σήμερα όπου οι εκκλησιές είναι ανοιχτές, τα πετραχήλια συνεχίζουν να στεγνώνουν δάκρυα, οι τσέπες των ιερέων να αδειάζουν στις κρύες παλάμες εκείνων που είναι κουβαριασμένοι στα πεζοδρόμια της Αθήνας και εκείνων που χτυπούν τις πόρτες των ενοριακών γραφείων, αν σήμερα που τα παγκάρια αδειάζουν αμέσως στα πολυποίκιλα έργα αλληλεγγύης πόσο μάλλον εάν δεν θα υπήρχαν όλα αυτά. Ομολογώ από προσωπική πείρα ότι ακόμα και εδώ στην Σαντορίνη δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που έρχονται σήμερα στην εκκλησία όχι γιατί μετανοήσαν αλλά γιατί δεν μπορούν να επιβιώσουν και ζητούν βοήθεια, μια βοήθεια η οποία φτάνει στο σημείο της αναζήτησης ενός λόγου για παραμονή στην ζωή.

Έκπληξη λοιπόν με διακατέχει όταν συμβαίνουν αυτά κάποιοι να αλαλάζουν άναρθρες κραυγές σαν να μην ζουν στην ελληνική πραγματικότητα αλλά σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα που οι προτάσεις αυτές συμβαίνουν εκεί μεν αλλά …. εκεί βουλευτά μου δεν έδωσε η εκκλησία την περιουσία της στο κράτος αλλά την αυτοδιαχειρίζεται,   εκεί δεν είναι όπως η Ελλάδα κατά 90% (δυστυχώς για σας) μονοθρησκειακή χώρα. Η πρόταση σας είναι κλεμμένη από άλλα ευρωπαϊκά δεδομένα σε άλλα κοινωνικά εκκλησιαστικά και πολιτιστικά περιβάλλοντα μιας δυτικής φιλοσοφίας. Δεν είναι καν πρωτότυπη. Πολιτεύεστε στην Ελλάδα αλλά μάλλον ζείτε αλλού!!! Είναι σαν να θέλει κανείς στην Σαντορίνη να ξεριζώσει για παράδειγμα τα αμπέλια (αφού ορθολογικώς δεν είναι τρομερά «αποδοτικά») και να βάλει αντ΄αυτων  φωτοβολταίκα!!!!!  Φοβερή ιδέα… αλλά για την Σαντορίνη; Μπορείτε βουλευτά μου να πολιτεύεστε εδώ αλλά η όλη σας φιλοσοφία και ο όλος σας στοχασμός δεν είναι ούτε ελληνικός ούτε φιλελληνικός. Ζείτε αλλού!!!

Έξαλλου εάν οι πιστοί , βουλευτά μου ήθελαν και μπορούσαν να στηρίξουν οικονομικά την Εκκλησία θα έπρεπε για αυτό να μεσολαβήσει το κράτος με τις φοροεκλπηκτικές του μεθόδους άραγε;   Δεν θα μπορούσε ο ίδιος ο πιστός άμεσα  να στηρίξει τον παπά της ενορίας του όπως σε παλαιότερες εποχές; Γιατί δια μέσου των εισπρακτικών μεθόδων του κράτους;

Βρίσκω όμως λογικό το επιχείρημα το οποίο εκφράζετε πως δήθεν γιατί να συμμετέχει ένας αλλόθρησκος ή ετερόδοξος στην μισθοδοσία των ορθοδόξων κληρικών; Φυσικά θα ήταν άδικο τούτο στο βαθμό βεβαία της αδικίας που π.χ. ένας φορολογούμενος Έλληνας που δεν έχει παιδιά στο πανεπιστήμιο πληρώνει φόρους για αυτό κλπ. Αλλά έστω ας το θεωρήσουμε άδικο για τον πολίτη. Μα αντίθετα ο πολίτης δεν συμμετέχει διόλου στο κόστος αυτό. Η μισθοδοσία του κλήρου υποτίθεται ότι δεν προκύπτει από τους φόρους των πολιτών αλλά από την αξιοποίηση της περιουσίας που έχει χορηγήσει η εκκλησία στο κράτος. Τώρα εάν την αξιοποιεί η όχι το κράτος (για να μην πω εάν ξέρει καν που είναι αυτή η περιουσία που της δόθηκε μιας και δεν έχει εθνικό δημόσιο κτηματολόγιο και ποιοι καρπώνονται οφέλη από αυτήν) αυτό είναι …. αλλουνού παπά ευαγγέλιο.   Τόσες φορές ο Αρχιεπίσκοπος έχει απλώσει το χέρι συνεργασίας ώστε  να συζητηθούν  τα οικονομικά θέματα για την σχέση κράτους εκκλησίας πάντα βέβαια με στοιχεία, αριθμούς και τετραγωνικά. Γιατί μόνο απλά κάποιοι σκούζουν και δεν έρχονται τότε να συζητήσουν σοβαρά άραγε;  Ο χωρισμός κράτους και εκκλησίας δεν συμφέρει όχι την εκκλησία αλλά το κράτος και ιδιαίτερα την ελληνική κοινωνία.

Σε μια εποχή όπου η ελπίδα για πολλούς αδελφούς τρεμοσβήνει, σε μια εποχή που η εκκλησία αποτελεί στυλοβάτη σιωπηλό της ελληνικής κοινωνίας οι προτάσεις αυτές επιβεβαιώνουν όσους κατηγορούν πολλούς βουλευτές ότι δεν ξέρουν ούτε  τι ζητούν ούτε και τι θέλουν και μοναδικός στόχος τους είναι η υφαρπαγή ψήφων δια του λαϊκισμού. Η μόνη απάντηση σε όλους αυτούς είναι εκείνη του Κυρίου επι του Σταυρού σε αναλογία σήμερα όπου η χώρα σταυρώνεται:  «Πάτερ ἄφες αὐτοῖς· οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λκ. 23,34)
 Ένας ιερέας απο την  Σαντορίνη 

Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2013

ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ: ΟΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΙ ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ!

ΑΡΘΡΟ - ΚΟΛΑΦΟΣ ΣΕ ΑΝΙΣΤΟΡΗΤΟΥΣ ΓΡΑΙΚΥΛΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΜΑΧΟΥΣ!!!

Της Θεώνης Μαρίνου Μπούρα, θεολόγου-ἐκπαιδευτικοῦ, Master στὴν Πατερικὴ θεολογία
«Χάρη στοὺς μοναχοὺς καὶ τὸ ἀντιγραφικό τους ἔργο ὑπάρχουν οἱ φιλόλογοι. Οἱ φιλόλογοι δὲν θὰ εἶχαν ἀντικείμενο, ἐὰν οἱ μοναχοὶ μὲ τὸ ἀκούραστο ἔργο τους δὲν εἶχαν φροντίσει νὰ διασώσουν ὣς σήμερα τὰ ἔργα τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων». Αὐτὰ περίπου εἶναι τὰ λόγια τοῦ καθηγητῆ μου καὶ ὁμότιμου πιὰ καθηγητῆ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κυρίου Σπυρίδωνα Κοντογιάννη. Δὲν σᾶς κρύβω ὅτι ἀρχικὰ (ὅταν ἀγνοοῦσα τὴν ἱστορική ἀλήθεια) θεώρησα τὶς διαπιστώσεις τοῦ καθηγητῆ ὑπερβολικὲς καὶ ἕνα εἶδος «ἀλληλουίσματος» ἡμῶν τῶν θεολόγων πρὸς τὰ μοναστήρια. Ἂς  παραθέσουμε τὰ ἱστορικὰ δεδομένα ποὺ συναντήσαμε ἐρευνώντας τὸ θέμα, καὶ ἐσὺ ἀναγνώστη θὰ ἀποφανθεῖς.
20.000 χειρόγραφα φυλάσσουν οἱ βιβλιοθῆκες τῶν μοναστηριῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἡ μονὴ Μεγίστης Λαύρας διαθέτει 2.242 χειρόγραφα κατέχοντας τὴν 3η θέση σὲ χειρόγραφα παγκοσμίως, ἐνῷ ἡ 1η   θέση ἀνήκει ἐπίσης σὲ μοναστήρι, τὴ μονὴ Ἁγίας Αἰκατερίνης στὸ Σινὰ ποὺ διαθέτει 4.500 χειρόγραφα ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὸ 75% εἶναι ἑλληνόφωνα. (Τὴ δεύτερη θέση ἔχει τὸ Βατικανὸ μὲ 3.500 χειρόγραφα.)
Συγκεκριμένα ἡ Μονὴ Μεγίστης Λαύρας, μεταξὺ πολλῶν ἄλλων ἀρχαιοελληνικῶν χειρογράφων, φυλάσσει 4 χειρόγραφά του Γαληνοῦ Ω69, Ω70, Ω71, Ω72, 2 χειρόγραφα Ἱπποκράτους «Ἀφορισμοί» Ω68 καὶ Ω69, 3 σπάνια χειρόγραφα τοῦ Ἀέτιου Ἀμηδινοῦ, προσωπικοῦ γιατροῦ τοῦ Ἰουστινιανοῦ, Ω63, Ω64 καὶ Ω65, 2 χειρόγραφα τοῦ Θουκυδίδη καὶ τοὺς «Βίους Παράλληλούς» τοῦ Πλουτάρχου. Ἡ ἴδια μονὴ φυλάσσει τὴ «Βοτανική» τοῦ Διοσκουρίδη, ἔργο ποὺ ἀποτελεῖ ὄνειρο κάθε φαρμακοποιοῦ, βοτανολόγου καὶ δηλητηριογνώστη. Μάλιστα εἶναι εἰκονογραφημένο μὲ ἀνεξίτηλες μικρογραφίες. Τὸ μοναδικὸ στὸν κόσμο νομικὸ χειρόγραφο μὲ τὶς Νεαρὲς τῶν Κομνηνῶν (13ος αἰ.) βρίσκεται στὴ Λαύρα. Ὁ Ἐπίκτητος, ὁ Ἑρμογένης καὶ ὁ Εὐκλείδης φυλάσσονται στὴ μονὴ Ἐσφιγμένου. Στὴ βιβλιοθήκη τῆς μονῆς Ἰβήρων θὰ συναντήσει ὁ ἐρευνητὴς τὰ ἔργα ποὺ συνέθεσε ὁ Εὐριπίδης, ὁ Αἰσχύλος, ὁ Θεόκριτος, ὁ Σοφοκλῆς καὶ ὁ Πίνδαρος. (Σ.Σ ΜΑ ΚΑΛΑ, ΔΕΝ ΤΑ ΕΚΑΙΓΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΕΣΤΡΕΦΑΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΟΙ «ΕΒΡΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ» ΠΟΥ «ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ»;;;) 
Ἡ μονὴ Βατοπεδίου διασώζει χειρόγραφο τῶν γεωγράφων Πτολεμαίου καὶ Στράβωνα μὲ ἀρ. 655 τοῦ 13ου αἰ. Τοῦτα φυλάσσονται ὄχι τυχαῖα στὰ παραπάνω μοναστήρια, ἀλλὰ πρόκειται γιὰ ἀπολύτως συνειδητὴ πράξη ἐπιλογῆς τῶν μοναχῶν νὰ ἀσχοληθοῦν ἀκούραστα, δίχως ἀμοιβὴ καὶ χωρὶς θρησκευτικοὺς λόγους μὲ τὴν ἀντιγραφὴ τῶν ἀρχαιοελληνικῶν ἔργων, ὥστε νὰ τὰ διασώσουν ἀπὸ τὴ φθορὰ τοῦ χρόνου καὶ νὰ τὰ μεταδώσουν στὶς ἑπόμενες γενιὲς ὡς ἑλληνικὴ κληρονομιὰ στὸν πνευματικὸ κόσμο παγκοσμίως καθιστώντας τον πλουσιότερο. Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος Ἀθωνίτης γιὰ παράδειγμα ἦταν ἀσκητικός, ἀγαποῦσε πολὺ τὰ βιβλία κι ἐρχόμενος ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη στὸν Ἄθω, ὅπου ἵδρυσε μοναστήρι ἔφερε τὰ προσωπικά του βιβλία. Ἵδρυσε στὴ μονὴ Μεγίστης Λαύρας ἐργαστήριο ἀντιγραφῆς χειρογράφων (Scriptorium) καὶ ὅρισε ὑπεύθυνο γιὰ τὸ ἐργαστήριο ὄχι τυχαῖο πρόσωπο ἀλλὰ τὸν πρωτοκαλλιγράφο Ἰωάννη καὶ βιβλιοφύλακα τὸν μοναχὸ Μιχαήλ. Τὸ ἔργο ἀγάπης καὶ ἀντιγραφῆς χειρογράφων συνεχίστηκε ἀμείωτο ἀπὸ τοὺς κατοπινοὺς μοναχοὺς τῆς Λαύρας γι’ αὐτὸ καὶ στὴ μονὴ αὐτὴ λειτούργησε τὸ πρῶτο τυπογραφεῖο στὴν Ἑλλάδα τὸ 1759.
Ὁ ὅσιος Θεόδωρος Στουδίτης ὀργάνωσε βιβλιοθήκη στὴ μονὴ Στουδίου στὴν Κωνσταντινούπολη συγκεντρώνοντας μεγάλο ἀριθμὸ χειρογράφων, ὄχι μόνο χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ ἐθνικῶν συγγραφέων, διευκολύνοντας ἔτσι στὴ γνώση, διάσωση καὶ διάδοσή τους.
Σπουδαῖα χειρόγραφα ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας διασώζει ἡ βιβλιοθήκη τῆς Μονῆς Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὴν Πάτμο. Θεωρεῖται μία ἀπὸ τὶς καλύτερες τῆς  Ἀνατολῆς καὶ ἐκεῖ φυλάσσονται σπάνια χειρόγραφα μὲ τὶς τραγωδίες «Ἑκάβη», «Ὀρέστης», «Αἴας», «Ἠλέκτρα» κ.ἄ. Ἀκόμη τὸ παλαιότερο ἔντυπο βιβλίο τῆς μονῆς εἶναι ἡ «Ἀνθολογία διαφόρων ἐπιγραμμάτων ἀρχαίοις συντεθειμένοις σοφοῖς…», Φλωρεντία 1494.(1) Στὴ μονὴ Ζάβορδας βρίσκεται μεταξὺ ἄλλων κωδίκων καὶ ὁ μοναδικὸς κώδικας τοῦ λεξικοῦ τοῦ πατριάρχη Φωτίου. Σώζονται 3 ἀντίγραφα, ἕνα στὴ βιβλιοθήκη τοῦ Πανεπιστημίου Cambridge στὴν Ἀγγλία, ἕνα στὴ βιβλιοθήκη τοῦ Βερολίνου καὶ ἕνα στὴ μονὴ Ζάβορδας. Τὸ τῆς Ζάβορδας ὑπερέχει, διότι εἶναι τὸ μοναδικὸ πλῆρες, ἐνῷ τὰ ἄλλα εἶναι ἐλλιπῆ. Τὸ ἀνακάλυψε ὁ καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κύριος Λίνος Πολίτης τὸ 1959. Περιλαμβάνει ἀποσπάσματα ἀρχαίων ἑλλήνων συγγραφέων ποὺ σώζονταν στὴν ἐποχὴ τοῦ Φωτίου, ὄχι ὅμως καὶ σήμερα π.χ. ἀρχαία κωμωδία τοῦ Κρατίνου, τοῦ Εὔπολη καὶ ἀποσπάσματα ἀρχαίων ἑλλήνων ποιητῶν καὶ ἱστορικῶν. Ἐπίσης χάρη στὸ Φώτιο καὶ στὴ μονὴ Ζάβορδας ἔχουμε γνώση γιὰ τὸν Κτησία, τὸν Κόνωνα, τὸ Μέμνονα καὶ τὰ χαμένα βιβλία τοῦ Διόδωρου.   
Στὴ μονὴ Παμμακαρίστου στὴν Κωνσταντινούπολη δημιουργήθηκε κέντρο μελέτης καὶ ἀντιγραφῆς χειρογράφων(2). Ἡ μονὴ Μεγάλου Μετεώρου διασώζει σὲ χειρόγραφα ἔργα τοῦ Ὁμήρου, τοῦ Ἡσιόδου, τοῦ Σοφοκλῆ, τοῦ Δημοσθένη καὶ τοῦ Ἀριστοτέλη. Ἐπίσης φυλάσσει τὰ πολύτιμα ἀρχέτυπα τῶν ἐκδόσεων Βενετίας τοῦ Ἄλδου Μανουτίου (1495) στὰ ἑξῆς ἔργα: Θεοκρίτου Εἰδύλλια, Θεόγνιδος Γνῶμαι, Ἡσιόδου Θεογονία-Ἔργα καὶ Ἡμέραι-Ἀσπὶς Ἡρακλέους κ.ἄ. 
Στὴ διάσωση τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας σπουδαία εἶναι ἡ συμβολὴ τῶν ἑλληνόφωνων μοναστηριῶν στὴν Κάτω Ἰταλία. Στὴν Ἀπουλία στὸ Κοριλιάνο ὤτ΄Ὀτράντο ὑπῆρχε ἀπὸ τὸ 10ο αἰ. τὸ ὀρθόδοξο μοναστήρι τοῦ ἁγίου Νικολάου μὲ σημαντικὴ πνευματικὴ δραστηριότητα, καθὼς ἐκεῖ ὡς τὸ 15ο αἰ. διδάσκονταν ἀρχαῖα ἑλληνικὰ καὶ λατινικὰ καὶ ἀντιγράφονταν ἀρχαῖα κείμενα(3).
Ἡ ἀντιγραφὴ καὶ διάσωση τῶν ἀρχαίων ἑλλήνων συγγραφέων φαίνεται ὅτι γινόταν ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς  μὲ μεράκι καὶ ἀγάπη, ἀφοῦ δὲν ἀρκοῦνταν στὴν ἁπλῆ ἀντιγραφή, ἀλλὰ καλλιγραφοῦσαν καὶ διακοσμοῦσαν τὰ χειρόγραφα μὲ πολὺ κόπο καὶ κόστος καθὼς τόσο τὰ μελάνια καὶ τὰ χρώματα ὅσο καὶ τὰ ὑλικὰ γραφῆς (πάπυροι, περγαμηνές) ἦταν ἀκριβά. Κι ὅμως τὰ διέθεταν χάριν τῶν ἔργων τῶν ἀρχαίων. Τὰ μοναστήρια διασώζουν, διακοσμοῦν, ἀλλὰ καὶ ἐκσυγχρονίζουν -θὰ λέγαμε- τὰ ἀρχαῖα κείμενα, καθὼς τὰ μεταγράφουν ἀπὸ τὴ μεγαλογράμματη-κεφαλαιογράμματη γραφὴ στὴ μικρογράμματη τῆς  ἐποχῆς. Ἡ μικρογράμματη γραφή, ἐξέλιξη τῆς βυζαντινῆς «ἐπισεσυρμένης», ἔλαβε τὴν ὁριστική της μορφὴ στὴν κωνσταντινοπολίτικη μονὴ Στουδίου ἀπὸ τὸν μοναχὸ καὶ μετέπειτα ἡγούμενο τῆς μονῆς Νικόλαο, ὁ ὁποῖος ἔγραψε τὸ πρῶτο σωζόμενο χρονολογημένο χειρόγραφο στὴ μικρογράμματη γραφή, τὸ Εὐαγγελιστάριο Uspenskij (κώδικας Petropolitanus 219)(4).
Στὶς μοναστηριακὲς βιβλιοθῆκες (Ἅγιον Ὄρος, Ἅγια Μετέωρα, Μονὴ Δουσίκου, Πάτμος κ.ἄ.) ἔχουν διασωθεῖ καὶ φυλάσσονται μὲ ἀγάπη καὶ σεβασμὸ οἱ πρῶτες ἔντυπες, σπανιότατες καὶ πολύτιμες, ἐκδόσεις τῶν ἀρχαίων ἑλλήνων συγγραφέων, τῆς Βενετίας κυρίως, τὰ «ἀρχέτυπα» τοῦ Ἄλδου Μανούτιου (editions aldinae, incunabula), τοῦ τέλους τοῦ 15ου  αἰ. καὶ τῶν ἀρχῶν τοῦ 16ου  αἰ., Ἡσίοδος, Πλάτων, Θεόκριτος, τραγικοὶ ποιητές, Ἀριστοτέλης, Δημοσθένης, Ἀριστοφάνης, Λουκιανός, Στράβων  κ.ἄ. Ἐπίσης Λεξικὰ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας, Μέγα Ἐτυμολογικόν, Βενετία 1499 Βαρίνου Φαβορίνου, Ρώμη 1523, Συντακτικὸ Ἀπολλωνίου Ἀλεξανδρέως τοῦ Γραμματικοῦ, Βενετία 1495 κ.ἄ. Ἡ ἀπόκτηση τῶν ἐντύπων αὐτῶν κόστιζε πάρα πολὺ στὰ μοναστήρια, διότι τὸ ἔντυπο βιβλίο κατὰ τὴν πρώτη ἐμφάνισή του ἦταν πολὺ ἀκριβό(5).
Ἄραγε ἀπὸ ποῦ προέκυψε ἡ ἀγάπη τῶν χριστιανῶν μοναχῶν γιὰ τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἔργα; Ἴσως σχετίζεται μὲ τὴν προτροπὴ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, θεμελιωτὴ τοῦ κοινοβιακοῦ μοναστικοῦ βίου(6), πρὸς τοὺς νέους νὰ μελετοῦν τὰ ἔργα τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων, ὅπως τοῦ Ὁμήρου, τοῦ Πλάτωνα, τοῦ Σωκράτη(7). Ἴσως ἐπειδὴ οἱ Μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, Βασίλειος Καισαρείας, Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Μέγας Ἀθανάσιος, Γρηγόριος Θεολόγος καὶ Γρηγόριος Νύσσης ἦταν γνῶστες τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας καὶ χρησιμοποιοῦσαν ὅρους τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς φιλοσοφίας. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνὸς συνέθεσε «Ἔπη» μὲ τὴ μορφὴ τῶν ἐπῶν τῆς ἑλληνικῆς ποίησης. Μάλιστα ὁ σπουδαῖος ἱστορικὸς Παπαρρηγόπουλος γράφει γι’ αὐτοὺς ὅτι «ὑπερέβαλλαν κατὰ τὴν εὐγλωττία καὶ τὴν ἐπιστήμη ἅπαντας τοὺς τότε ζῶντας ἐθνικοὺς σοφιστὲς καὶ αὐτοὺς τοὺς μέχρι Πλουτάρχου προκατόχους τους, ἀποτελέσαντες ἐποχὴν λόγου νέα, μεγάλη καὶ ἔνδοξο γιὰ τὸ ἀνθρώπινο γένος. Ὁ Βασίλειος καὶ ὁ Γρηγόριος εἶναι οἱ πρῶτοι λαμπροὶ τύποι τῆς εὐλαβοῦς καὶ πολυμαθοῦς εὐγλωττίας, ἥτις ἀφιέρωσε ἑαυτὴν εἰς τὴν τακτικὴ διδασκαλία τοῦ λαοῦ. Τὴν ἴδια ἀγάπη καὶ μέριμνα γιὰ τὰ ἀρχαῖα κείμενα διέθετε καὶ ὁ ἅγιος Ἀρέθας ἀπὸ τὴν Πάτρα (ca 850-944) διάκονος ἀρχικὰ καὶ ἀπὸ τὸ 902 μητροπολίτης  Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας. Ὑπῆρξε σοφὸς ὑπομνηματιστής, δεινὸς φιλόλογος καὶ ἀντιγραφέας χειρόγραφων κωδίκων κλασσικῶν Ἑλλήνων, ὅπως τοῦ Πλάτωνα, τοῦ Ἀριστοτέλη, τοῦ Εὐκλείδη, τοῦ Λουκιανοῦ, τοῦ Αἴλιου Ἀριστείδη καὶ κατηύθυνε τὴν ἔρευνα πρὸς τὶς πηγὲς τῆς κλασσικῆς παιδείας καὶ τῆς ἑλληνικῆς διανόησης καὶ σκέψης(8). Ἐξέδωσε τοὺς περισσότερους πλατωνικοὺς διαλόγους ἐμπλουτισμένους μὲ σχόλια καὶ εἰσαγωγὲς γιὰ τὴν πλατωνικὴ φιλοσοφία, ἐξέδωσε τὶς «Κατηγορίες» καὶ ἄλλα ἔργα τοῦ Ἀριστοτέλη, ἀντέγραψε ἔργα τοῦ Εὐκλείδη, τοῦ Λουκιανοῦ, τοῦ Δίωνος Χρυσοστόμου, τοῦ Αἰλίου Ἀριστείδη, τοῦ Παυσανία, τὸ «Λεξικό» τοῦ Πολυδεύκη καὶ τὸν «Βίον Ἀπολλωνίου» τοῦ Φιλοστράτου. Πιθανῶς συνέβαλε στὴ διαμόρφωση ἀνάλογου πνευματικοῦ κλίματος καὶ ἀπήχησής του στὰ μοναστήρια ἡ περίπτωση τοῦ ἁγίου Εὐσταθίου, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, γνωστοῦ ὁμηριστῆ καὶ λόγιου μητροπολίτη, ὁ ὁποῖος μὲ τὰ περίφημα σχόλιά του («Παρεκβολαί») στὸν Ὅμηρο, Ἰλιάδα καὶ Ὀδύσσεια, στὶς κωμωδίες τοῦ Ἀριστοφάνη, στὸν Πίνδαρο, στὸ Διονύσιο τὸν Περιηγητὴ κ.ἅ. πρωταγωνίστησε στὴν ἀναγέννηση τῶν κλασσικῶν σπουδῶν(9). Εἶναι ἐκπληκτικὸ ὅτι ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους μελετητὲς τοῦ Ὁμήρου παγκοσμίως εἶναι ἕνας χριστιανὸς ἐπίσκοπος καὶ ἅγιος, ὁ ἅγιος Εὐστάθιος.
Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες φυλάσσονται (μὲ τρεῖς κλειδαριὲς παρακαλῶ στὴ Μονὴ Μεγίστης Λαύρας) ὄχι μόνο στὶς βιβλιοθῆκες τῶν μοναστηριῶν γιὰ τοὺς μελετητές-ἐρευνητές, ἀλλὰ «διαφημίζονται δωρεὰν» καὶ προβάλλονται στὸν ἁπλὸ προσκυνητὴ μέσα ἀπὸ τὴν πολύτιμη  τέχνη τῶν μοναχῶν, τὴν τοιχογραφία. Τοιχογραφίες ἀρχαίων Ἑλλήνων ποὺ κρατοῦν εἰλητάρια μὲ γραμμένο κάτι ἀπὸ τὰ κείμενά τους δεσπόζουν σὲ ἰδιαίτερα περίοπτη θέση στὴ Μονὴ Μεγάλου Μετεώρου. Εἶναι ἡ ἑλληνὶς Σιβύλλα ἡ φιλόσοφος, ὁ Ἕλλην Σόλων ὁ σοφὸς καὶ νομοθέτης, ὁ Ἕλλην Πυθαγόρας ὁ φιλόσοφος καὶ μαθηματικός, ὁ Ἕλλην Θουκυδίδης ὁ ἱστορικός, ὁ Ἕλλην Ἀριστοτέλης ὁ φιλόσοφος, ὁ Ἕλλην Πλάτων ὁ φιλόσοφος, ὁ Ἕλλην Ὅμηρος ὁ ποιητής, ὁ Ἕλλην Πλούταρχος ὁ πατέρας τῆς ἱστορίας, ὁ Ἕλλην Σωκράτης ὁ φιλόσοφος. Ἔτσι, διασώζεται καὶ μεταλαμπαδεύεται,  ἔστω κάτι λίγο, ἀπὸ τὸν κάθε καὶ τὴν κάθε σοφὸ τῆς  ἀρχαιότητας μὲ τρόπο ἁπλὸ καὶ αἰσθητικὰ ὡραῖο στὸν ἐπισκέπτη τῆς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου ἀπὸ ὅποια χώρα καὶ ἂν προέρχεται. Ὁ σοφὸς Ἀριστοτέλης δεσπόζει σὲ παλιὰ τοιχογραφία στὴ Μονὴ Φιλανθρωπινῶν στὸ Νησάκι Ἰωαννίνων. Σήμερα, τὸ ἐνδιαφέρον τῶν μοναχῶν γιὰ τὰ ἀρχαῖα κείμενα δὲν ἑστιάζεται πιὰ στὴ μεταγραφή τους ἀπὸ τὴ μεγαλογράμματη στὴ μικρογράμματη, ἀλλά, κατὰ τὶς σύγχρονες ἀνάγκες, στὴν εὔκολη προσέγγισή τους ἀπὸ τοὺς ἐρευνητὲς μέσῳ τῆς σύγχρονης τεχνολογίας. Τοῦτο συνάγεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ Πατριαρχικὸ Ἵδρυμα Πατερικῶν Μελετῶν τῆς Μονῆς Βλατάδων (Θεσσαλονίκη) ἔχει ἀναλάβει τὴν κατάρτιση λεπτομεροῦς καταλόγου καὶ τὴ μικροφωτογράφιση (μικροφίλμ) ὅλων τῶν χειρογράφων.
Ὁ βιβλιοθηκάριος τῆς Μονῆς Μεγίστης Λαύρας ἱερομόναχος Νικόδημος δηλώνει: «κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ πεῖ μὲ σιγουριὰ ποὺ θὰ βρισκόταν σήμερα ἡ ἀνθρωπότητα χωρὶς τὶς ἀρχαῖες γνώσεις ποὺ διασώθηκαν μὲ τὰ χειρόγραφα τῶν βυζαντινῶν μοναστηριῶν, καὶ ἰδιαίτερά του Ἁγίου Ὅρους. Κατὰ πᾶσα πιθανότητα ἡ ἀναγέννηση τῆς Δύσης θὰ ἀργοῦσε μερικοὺς αἰῶνες». Τὰ σχόλια εἶναι δικά σας…
Παραπομπές-Πηγὲς
Λέκκου Εὐαγγέλου Π., Τὰ ἑλληνικὰ μοναστήρια, Ἀθήνα 1995, σ. 25-26.
Περιοδικὸ Ἱστορικὰ Θέματα, ἄρθρο «Βυζάντιο καὶ Ἀφροκεντρισμός», Ἁγνὴ Βασιλικοπούλου, ἐπικ. Καθ. Βυζαντινῆς φιλολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, τεῦχος 6, σ.44.
Περιοδικὸ Ἱστορικὰ Θέματα, ἄρθρο «Οἱ ἑλληνόφωνοί της Κάτω Ἰταλίας, ἡ κιβωτὸς τῆς Μεγάλης Ἑλλάδας», Θεμιστοκλῆς Φ. Περτέσης, φιλολ.-ἱστορικός, τεῦχος 20, σ. 20.
Σοφιανοὺ Δημητρίου Ζ., «Ὀρθοδοξία καὶ Ἑλληνισμός», Ἅγια Μετέωρα 2007, σ. 17-19.
Ἒνθ’ ἀνωτ. σ. 21.
Παπαδοπούλου Στυλιανοῦ Γ., Πατρολογία Β΄, Ἀθήνα 1990, σ. 361.
Βασιλείου Καισαρείας τοῦ Μεγάλου ἅπαντα τὰ ἔργα, ΕΠΕ τ. 7 , σ. 320.
Σοφιανοὺ Δημητρίου Ζ., «Ὀρθοδοξία καὶ Ἑλληνισμός», Ἅγια Μετέωρα 2007, σ.19.
Ἒνθ’. ἀνωτ.
_  Περιοδικὸ Ἰχώρ, τ. 44, ἄρθρο «Τὰ κρυμμένα ἀρχαῖα ἑλληνικὰ χειρόγραφά του Ἁγίου Ὅρους, ἕνας ἀρχαιοελληνικὸς θησαυρὸς κρυμμένος στὶς μοναστηριακὲς βιβλιοθῆκες τοῦ Ἄθω», Γιῶργος Στάμκος, σ. 50-64.
_Στάμκου Γ., «Μυστικὴ Ἑλλάδα», Ἀρχέτυπο 1999.
_Ἰδίου, «Ἀνοίγοντας μία κιβωτὸ γνώσεων», Τρίτο Μάτι, τεῦχος 39, Σεπτ. 1994.
_ Ἱερομ. Νικολάου Λαυριώτη, «Τὰ χειρόγραφά του Ἁγίου Ὅρους», περιοδ. ΑΝΤ1, 1991.
_http://www.katakali.net
_http://www.apologitis.com
Θεώνη Μαρίνου Μπούρα, θεολόγος-ἐκπαιδευτικός, Master στὴν Πατερικὴ Θεολογία
Σχετικὸ φωτογραφικὸ ὑλικὸ θὰ βρεῖτε στὶς ἰστοσελ. ποῦ ἀναφέρω, Katakali καὶ apologitis
ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΣΧΟΛΙΟ: ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΘΑ ΕΧΕΙ ΑΡΓΗΣΕΙ Η ΔΥΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ, ΑΛΛΑ ΚΑΤΑ ΠΑΣΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΟΤΑΝ ΠΟΤΕ, ΑΝ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΜΕΡΟΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΙΩΝ ΔΕΝ ΠΗΓΑΙΝΕ ΣΤΗ ΔΥΣΗ, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ!
Άλλωστε, όταν κατά την Άλωση του 1204 οι βάρβαροι Δυτικοί (Παπικοί και απόγονοι των Ούννων) ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με τον πλούτο της αρχαιότητας που διατηρούσαν οι "ανθέλληνες" Βυζαντινοί, έπραξαν όπως όριζε ο...πολιτισμός τους: ΚΑΤΕΚΑΨΑΝ, ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΑΝ ΚΑΙ ΛΕΗΛΑΤΗΣΑΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ!!!
Ευτυχώς που βρέθηκαν οι μοναχοί, που έκρυβαν ως πολύτιμους λίθους τα αρχαία συγγράματα σε κρύπτες και θήκες των Μοναστηριών, για να φθάσουν ανέπαφα στις μέρες μας!   
πηγή: hellas-orthodoxy

ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΟΣΟ ΠΟΤΕ: Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΕΛΕΓΧΕΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΣΜΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ!


Ιωάννη Ελ. Σιδηρά
Θεολόγου - Εκκλησιαστικού ιστορικού, Νομικού

Με αφορμή την γενικότερη πνευματική, κοινωνική, πολιτική και οικονομική κρίση
   Ο Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Αρχιεπίσκοπος ΚΠόλεως, εκθέτει σε πολλές γραπτές ερμηνευτικές ομιλίες και λόγους του επί των χωρίων της Αγ. Γραφής, τις θεολογικές απόψεις του για τους πολιτικούς άρχοντες και την κοσμική εξουσία.
   Στο παρόν άρθρο μας επιλέξαμε ορισμένες περικοπές από τις ομιλίες του ιερού πατρός σχετικές με το θέμα μας και τις δημοσιεύουμε, καθώς είναι άκρως επίκαιρες οι θέσεις του ιερού πατρός λόγω της κρίσεως του πολιτικού μας συστήματος,
1) Γιατί είναι αναγκαίοι οι άρχοντες; «Γι’ αυτό λοιπόν, υπάρχει αρχηγός, για να μην είμαστε όπως τα ερπετά. Γι’ αυτό υπάρχουν άρχοντες, για να μην κατατρώγουμε ο ένας τον άλλο σαν τα ψάρια».,
2) Σχέσεις αρχόντων - αρχομένων: «Αν λοιπόν ο καθένας προσφέρει τις υπηρεσίες του στην πολιτεία, όλα τότε μένουν σταθερά. Γιατί, όταν ο άρχοντας αγαπάει τον πολίτη, τότε όλα τακτοποιούνται. Δεν ζητούμε τόσο αγάπη από τον πολίτη, αλλά αγάπη από τον άρχοντα προς τον πολίτη, επειδή ο πολίτης οφείλει υπακοή. Από την άλλη πλευρά ο βουλευτής που είναι ο νομοθέτης πρέπει να εμπνέει τον σεβασμό, αλλά και τον φόβο και να τιμωρεί τους παραβάτες και παράνομους πολίτες».
3) Το έργο - χρέος των αρχόντων: «Οι άριστοι από τους άρχοντες πρέπει να τιμωρούν και να αποκόπτουν από το κοινωνικό σώμα τους κακούς και τους επιζήμιους για το καλό των πολλών, ενώ έχουν υψίστη υποχρέωση να προωθούν τους τίμιους και αγαθούς. (Σ.Σ. Ο,ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΔΗΛΑΔΗ!!!) Έτσι πρέπει να συμπεριφέρεται ο προϊστάμενος, να μην επιζητεί δηλαδή την δική του τιμή, αλλά προπαντός το κοινό συμφέρον. Έχει καθιερωθεί στην δημόσια πρακτική και πολιτική οι άρχοντές μας να τρέφονται από εμάς, επειδή ακριβώς φροντίζουν για τα κοινά αγαθά και ξοδεύουν όλο τον ελεύθερο χρόνο τους γι’ αυτά, και έτσι μαζί με τα κοινά σώζονται και τα ατομικά αγαθά του καθενός μας. Και για το ότι υπάρχουν άρχοντες και το ότι υπάρχουν δικαστές, πρέπει να αναπέμπουμε στον Θεό μεγάλες ευχαριστίες. Γιατί ο Θεός, φροντίζοντας για την ευταξία μεταξύ των ανθρώπων και για να μη συμπεριφέρονται οι πολλοί πιο παράλογα και από τα άλογα και άγρια θηρία, μας χάρισε τις πολιτικές εξουσίες και τους πολιτικούς, που είναι παρόμοια με την τέχνη του ηνιόχου και του κυβερνήτη του πλοίου».
4) Η ευθύνη των πολιτικών αρχόντων: «Αναρωτιέμαι, αν είναι δυνατόν να σωθεί ποτέ κάποιος από τους άρχοντες και εκπλήσσομαι βλέποντας μερικούς ακόμη και να σπεύδουν και να ρίχνονται στο μεγάλο και δυσβάστακτο βάρος της εξουσίας, παρά τη μεγάλη απειλή, ευθύνη και αδιαφορία που επικρατούν… Πράγματι πρέπει να φοβούμεθα και να τρέμουμε και εξαιτίας της συνειδήσεώς μας και εξαιτίας του βάρους της εξουσίας, και ούτε να παραιτούμεθα, όταν η εξουσία κάποτε μας ανατεθεί ούτε, εάν δεν μας ανατεθεί, να την επιδιώκουμε. Από την άλλη πλευρά όταν οι άρχοντες στερούνται της πολιτικής αρετής και δεν ελέγχονται, τότε καθίστανται οι ίδιοι πρόξενοι ανωμαλίας και κοινωνικής καταστροφής. Όταν οι άρχοντες είναι ηθικά ασθενείς, τότε και ο λαός τους μιμείται στο κακό και στο άδικο. Γιατί, όταν το κεφάλι δεν είναι υγιές, πώς είναι δυνατόν να παραμένει εύρωστο το υπόλοιπο σώμα; Πρόσεξε λοιπόν, άρχοντα, πόση ανωμαλία μπορείς να προκαλέσεις με την ανεντιμότητα στην κοινωνία.
5) Κίνδυνοι που απειλούν τους άρχοντες: «Δεν θα μπορούσε να βρει κανείς ιδιωτικό σπίτι γεμάτο από τόσες συμφορές, όσο γεμάτα από δοκιμασίες είναι τα σπίτια των πολιτικών αρχόντων. Διότι πάνω σε αυτήν την εξουσία πέφτουν προ πάντων και ορφάνιες πρόωρες και χηρείες και θάνατοι βίαιοι, πολύ πιο παράνομοι και πιο οδυνηροί από εκείνους που αναφέρονται στις τραγωδίες. Είναι μεγάλη η έπαρση και η αλαζονεία αυτών που βρίσκονται στην πολιτική εξουσία, που δεν ταπεινώνονται ούτε και με τις μεγαλύτερες συμφορές τους. Όσο μεγαλύτερο είναι το πολιτικό αξίωμα, τόσο μεγαλύτεροι είναι και οι κίνδυνοι για τον άρχοντα. Γιατί και ένα μόνο κατόρθωμα να ανεβάσει τον άρχοντα στον ουρανό της αλαζονείας, αλλά και ένα μόνο σφάλμα ή ατόπημα για να τον ρίξει ακόμη και μέσα στην ίδια την κόλαση. Πραγματικά και η κενοδοξία επιτίθεται τότε σφοδρότερα και η φιλαργυρία και η αυθάδεια, επειδή η εξουσία παρέχει τέτοια δυνατότητα που γεννά δυσαρέσκειες στον φτωχό λαό, αλαζονικές προσβολές και χλευασμούς και άπειρα άλλα».
6) Αρετές και προσόντα των καλών αρχόντων: «Δεν είναι μικρό είδος ευεργεσίας το να έχουν οι άνθρωποι αγαθούς άρχοντες. Ο άρχοντας δεν διακρίνεται από την χλαμύδα και την ζώνη, ούτε από την φωνή του κήρυκος που αναγγέλλει την άφιξή του, αλλά από το ότι αναζωογονεί αυτούς που έχουν καταπονηθεί και διορθώνει τα κακώς έχοντα, τιμωρεί την αδικία, δεν επιτρέπει όμως και να διώκεται το δίκαιο από την αλαζονική εξουσία. Άλλωστε, ο άριστος πολιτικός άρχοντας πρέπει να διακρίνεται για το θάρρος του, την παρρησία με την οποία πρέπει να ομιλεί, την περιφρόνηση των βιοτικών, το μίσος του κατά της πονηρίας και υποκρισίας, την ηπιότητα και την φιλανθρωπία προς τον λαό που πάσχει. Ο πολιτικός άρχοντας οφείλει να προνοεί για τους υπηκόους του, να ενδιαφέρεται και να φροντίζει για την ευημερία τους. Γιατί, αυτό που είναι ο γιατρός, αυτό είναι και ό άρχοντας, μάλλον δε περισσότερο από τον γιατρό. Ο γιατρός δηλαδή φροντίζει για την σωτηρία των ανθρώπων με την επιστήμη του, ενώ ο πολιτικός άρχοντας κινδυνεύοντας και ο ίδιος για τον λαό του.
   Επιπλέον πρέπει να διακρίνεται ο άρχοντας ως αδιάβλητος, εγκρατής, σεμνός, φιλόξενος, δάσκαλος και καθοδηγητής του λαού.
   Ο άρχοντας δεν πρέπει να υπερέχει από τους αρχομένους στις τιμές, αλλά στις αρετές. Ο άρχοντας σ’ αυτό κυρίως πρέπει να άρχει, να νικά δηλαδή με την αρετή του. Αν όμως νικάται δεν είναι πλέον άρχων. Να είναι φιλόστοργος με τον λαό με τον οποίο πρέπει να συζητεί και να διαπραγματεύεται με τρόπο περισσότερο ήπιο και φιλάνθρωπο. Όπως οι υπήκοοι οφείλουν να είναι πειθαρχικοί και υπάκουοι, έτσι και οι άρχοντες οφείλουν να είναι άγρυπνοι και προσεκτικοί υπέρ του λαού. Ν’ αναγνωρίσει την κρίση του λαού και να αποδέχεται τις επιλογές.
   Εκείνος λοιπόν που έχει τη δύναμη να ρυθμίσει την ψυχή του και την συμπεριφορά του και είναι σε θέση να άρχει και να άρχεται, αυτός θα μπορέσει να κυβερνήσει και την οικογένειά του. Εκείνος που μπορεί να κυβερνήσει το σπίτι του, θα μπορέσει να κυβερνήσει και πόλη και κράτος και όλη την οικουμένη. Αν όμως δεν είναι σε θέση να ρυθμίσει τον ψυχικό του κόσμο, πώς θα μπορέσει να κυβερνήσει την πολιτεία; Πες μας ποιο είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του άρχοντος; Δεν είναι το να ωφελεί και να ευεργετεί αυτούς που κυβερνά; Πώς όμως θα ωφελήσει άλλους, αυτός που δεν μπόρεσε να ωφελήσει τον εαυτό του; Εκείνος που έχει στην ψυχή του άπειρα τυραννικά πάθη, πώς θα μπορέσει να αποκόψει τα τυραννικά πάθη των άλλων;
   Είναι ανάξιοι και λίαν υποκριτές εκείνοι οι πολιτικοί άρχοντες, που από το ένα μέρος απαιτούν από τους άλλους ακρίβεια βίου και από το άλλο μέρος επιτρέπουν για τον εαυτό τους την μεγαλύτερη ευκαιρία που φθάνει μέχρι την ασυδοσία. Πράττουν δηλαδή το αντίθετο από εκείνο που πρέπει να εφαρμόζει ο άριστος άρχων, να είναι δηλαδή αδυσώπητος και αυστηρός δικαστής για τον εαυτό του και τις πράξεις του, ενώ συγχωρητικός και ήμερος για τις πράξεις και ενέργειες των αρχομένων.
   Ο άρχων πρέπει να είναι λαμπρότερος από κάθε λαμπτήρα και να έχει βίο ακηλίδωτο, ώστε να τον έχουν όλοι ως παράδειγμα για να συγκρίνουν και να συμμορφώνουν την ζωή τους προς την δική του ζωή. Ούτε εκείνος που ασκεί την πολιτική εξουσία ούτε εκείνος που ασκεί την πνευματική, θα μπορέσουν να τις διαχειρισθούν δίκαια, εάν προηγουμένως δεν κυβερνήσουν τον εαυτό τους όπως πρέπει και εάν δεν τηρήσουν με μεγάλη ακρίβεια και τους πολιτικούς και τους θρησκευτικούς νόμους της πολιτείας.
7) Οι κακοί και ανάξιοι άρχοντες: «Οι άνθρωποι, όταν αναλάβουν την εξουσία χρησιμοποιούν αυτή την δύναμή τους για να πράττουν αδικίες. Δεν υπάρχει τίποτε αθλιότερο από τον άρχοντα εκείνον, που δεν ωφελεί καθόλου και σε τίποτα αυτούς που κυβερνά. Είναι σημάδι πάρα πολύ μεγάλης αρρώστιας και δείγμα διαστροφής το να ενθαρρύνουν οι γιατροί τις αρρώστιες. Γιατί έργο των αρχόντων είναι να αναχαιτίζουν τις αταξίες του λαού, να τον κατευθύνουν προς το ορθό και να κάνουν τους πολίτες να είναι υπάκουοι και πειθαρχικοί στον νόμο. Όταν όμως αυτοί πρώτοι (οι πολιτικοί άρχοντες) παραβαίνουν τον νόμο, πώς θα μπορούσαν να γίνουν δάσκαλοι στους άλλους; Εάν λοιπόν η ρίζα είναι σάπια, τι καλό είναι δυνατόν να περιμένει κάποιος από τα κλαδιά;
   Εκείνοι που δεν έχουν άρχοντα, τότε στερούνται απλώς εκείνον που θα τους οδηγήσει στο ορθό. Εκείνοι όμως που έχουν κακό άρχοντα, έχουν εκείνον που τους οδηγεί στους γκρεμούς και στους βούρκους.
   Ίσως μου πει κάποιος, ότι υπάρχει και άλλο κακό, που δεν είναι άλλο από το να είναι κακός ο ίδιος ο πολιτικός άρχων. Το ξέρω κι εγώ. Δεν είναι μικρό το κακό αυτό, αλλά είναι πολύ χειρότερο και από την αναρχία, επειδή είναι προτιμότερο να μη διοικείται από κακό και τρισάθλιο ηγέτη.
   Πολλοί από τους πολιτικούς ηγήτορες, όταν κλέβουν, επιεικείς και μετριοπαθείς και καταδεκτικοί όχι επειδή το θέλουν, αλλά επειδή τους αναγκάζει η συνείδησή τους, αφού τα κλεμμένα τους αφαιρούν την παρρησία. Από την άλλη πλευρά οι αδωροδόκητοι είναι φορτικοί και κουραστικοί, επειδή ωθούνται από κάποια κενοδοξία και από την αλαζονική ιδέα ότι είναι καθαροί από παράνομα κέρδη.
   Στους πολιτικούς άρχοντες παρατηρείται και η εξής φοβερή διαστροφή και αρρώστια. Συναντούμε δηλαδή τους απερχόμενους πολιτικούς ηγήτορες να εύχονται όσοι θα έλθουν μετά απ’ αυτούς στην εξουσία να είναι φαύλοι και πονηροί. Διότι, εάν τύχει να είναι γενναίοι, αυτοί που απέρχονται, νομίζουν ότι θα δοξασθούν περισσότερο, εάν οι διάδοχοί τους στην εξουσία δεν είναι καλοί και ικανοί. Εάν πάλι είναι βάναυσοι και διεφθαρμένοι, νομίζουν ότι η κακία του επόμενου πολιτικού άρχοντος θα αποτελέσει την δικαιολογία της δικής τους κακίας. Ο δε λαός πρέπει να εκλέγει ως άρχοντές του όχι τους νεαρούς αλλά τους έμπειρους, οι οποίοι κυβερνούν με βάση τον νόμο και γι’ αυτό προτιμούν να είναι νομοταγείς και όχι αρεστοί στον λαό. Και ενώ ο λαός την κρίσιμη στιγμή της εκλογής έχει πάντοτε ορθή κρίση, εντούτοις δεν έχουν την αναγκαία γενναιότητα να εκλέξουν τους άξιους. Γιατί αναλόγως του επιπέδου του λαού εκλέγονται και οι άξιοι ή οι ανάξιοι άρχοντες. Αλλά και από την άλλη πλευρά και αν είναι ο πολιτικός άρχων πάρα πολύ ενάρετος, μόνη η δικαιοσύνη και η αρετή του δεν θα μπορέσει να σκεπάσει τα αμέτρητα παραπτώματα των υπηκόων».
8) Η τιμή του λαού προς τους άρχοντες: «Να υπακούετε στους πολιτικούς άρχοντες, ώστε να εκτελούν το έργο τους με χαρά και όχι με στενοχώρια. Διότι το να δυσφορούν και να στενάζουν οι προεστοί σας, είναι ασύμφορο για εσάς τους ίδιους(τον λαό). Εάν περιφρονείται και καταφρονείται ο πολιτικός, τότε αδρανεί και αδιαφορεί για το καθήκον και την αποστολή του. Συνεπώς, ο λογικός λαός τιμώντας τους άρχοντές του, στο τέλος δέχεται την τιμή και το όφελος από την προσφορά και το έργο των αρχόντων του. Η σχέση είναι αμφίδρομη και ο λαός έχει την ανάγκη της διοικήσεως από τους άρχοντές του, αλλά και οι άρχοντες υφίστανται και δικαιολογούν την ύπαρξή τους χάριν του λαού, που οφείλουν να διακονούν.
ΠΗΓΗ.