«...ἄνθρωπος
γὰρ ἐστιν, οὒχ ὅστις ἁπλῶς χείρας καὶ πόδας ἔχει ἀνθρώπου, οὐδ’ ὅστις
ἐστὶ λογικὸς μόνον, ἂλλ’ ὅστις εὐσεβείαν καὶ ἀρετὴν μετὰ παρρησίας
ἀσκεῖ» (ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος)
Γράφει ὁ
Δημήτρης Νατσιός, Δάσκαλος Κιλκὶς
Εἶναι γνωστὸ πὼς τρία σχολικὰ μαθήματα ἀποτελοῦν «σκόλοπα τὴ σαρκὶ» τῶν ποικιλώνυμων ἐθνομάχων καὶ νεοφανῶν Γραικύλων: ἡ Ἱστορία, ἡ Γλώσσα καὶ τὰ Θρησκευτικά. Στὴν Ἱστορία τὶς εἴδαμε τὶς «προκοπὲς» τοὺς μέσω τοῦ ρεπούσειου ἄγους. Ἡ πολύπαθη «Γλώσσα», διὰ τῶν νῦν βιβλίων-περιοδικῶν ποικίλης ὕλης, συνεχίζει νὰ ταλαιπωρεῖ δασκάλους καὶ νὰ δηλητηριάζει μαθητές· γιὰ τὸ δὲ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, θέτουν ἀπροκάλυπτα τὸ (ψευτο)δίλημμα: ἢ καταργεῖται ἢ μετατρέπεται σὲ «θρησκειολογικὸ χυλό». Ἔχω διαβάσει τὸ «πρόγραμμα σπουδῶν στὰ Θρησκευτικὰ» γιὰ τὸ Νέο Σχολεῖο, ποὺ εὐαγγελιζόταν ἡ κ. Διαμαντοπούλου -ὁ πιὸ σκληρὸς πυρήνας τῆς Νέας Τάξης ἐν Ἑλλάδι. Ἐν πρώτοις ἡ γλώσσα καὶ οἱ λέξεις ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ συντάκτες του. Σὲ πολλὰ σημεῖα διαβάζουμε λέξεις καὶ φράσεις ὅπως: αὐτοδιαμόρφωση τῆς συνείδησής τους, αὐτοβελτίωση (τῶν μαθητῶν), αὐτοσυνειδησία καὶ αὐτοπραγμάτωση, αὐτοπροσδιορισμὸς τῆς προσωπικῆς τους ταυτότητας, αὐτοστοχαστικὸς τρόπος γνώσης, αὐτογνωσία. Πανταχοῦ παρὸν τὸ «ἐγώ», ὁ ἐαυτός, πουθενὰ τὸ....
Εἶναι γνωστὸ πὼς τρία σχολικὰ μαθήματα ἀποτελοῦν «σκόλοπα τὴ σαρκὶ» τῶν ποικιλώνυμων ἐθνομάχων καὶ νεοφανῶν Γραικύλων: ἡ Ἱστορία, ἡ Γλώσσα καὶ τὰ Θρησκευτικά. Στὴν Ἱστορία τὶς εἴδαμε τὶς «προκοπὲς» τοὺς μέσω τοῦ ρεπούσειου ἄγους. Ἡ πολύπαθη «Γλώσσα», διὰ τῶν νῦν βιβλίων-περιοδικῶν ποικίλης ὕλης, συνεχίζει νὰ ταλαιπωρεῖ δασκάλους καὶ νὰ δηλητηριάζει μαθητές· γιὰ τὸ δὲ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, θέτουν ἀπροκάλυπτα τὸ (ψευτο)δίλημμα: ἢ καταργεῖται ἢ μετατρέπεται σὲ «θρησκειολογικὸ χυλό». Ἔχω διαβάσει τὸ «πρόγραμμα σπουδῶν στὰ Θρησκευτικὰ» γιὰ τὸ Νέο Σχολεῖο, ποὺ εὐαγγελιζόταν ἡ κ. Διαμαντοπούλου -ὁ πιὸ σκληρὸς πυρήνας τῆς Νέας Τάξης ἐν Ἑλλάδι. Ἐν πρώτοις ἡ γλώσσα καὶ οἱ λέξεις ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ συντάκτες του. Σὲ πολλὰ σημεῖα διαβάζουμε λέξεις καὶ φράσεις ὅπως: αὐτοδιαμόρφωση τῆς συνείδησής τους, αὐτοβελτίωση (τῶν μαθητῶν), αὐτοσυνειδησία καὶ αὐτοπραγμάτωση, αὐτοπροσδιορισμὸς τῆς προσωπικῆς τους ταυτότητας, αὐτοστοχαστικὸς τρόπος γνώσης, αὐτογνωσία. Πανταχοῦ παρὸν τὸ «ἐγώ», ὁ ἐαυτός, πουθενὰ τὸ....
εὐλογημένο "ἐμεῖς" τοῦ Μακρυγιάννη.
(Στὸ ἔξοχο βιβλίο τοῦ «Αὐτοείδωλον ἐγενόμην», ὁ Γρ. Ζιάκας τονίζει ὅτι ἡ «ὁλοκλήρωση τοῦ προγράμματος τῆς Νεωτερικότητας» καταλήγει στὸν κενὰ ἐγωτικὸ ἀτομάνθρωπο. Ὁ Ἄλλος δὲν εἶναι Πλησίον, ἀλλά, ὅπως μᾶς τὸ κατέδειξε ἡ ἐνόραση τοῦ Σαρτρ, ἡ κόλαση. Ἄρα τὸν ποδοπατᾶς γιὰ νὰ ἀναρριχηθεῖς καὶ νὰ πετύχεις. Ὁ καθένας γιὰ τὸν ἑαυτό του κι ὁ Θεὸς γιὰ κανένα. Στὴν καθ’ ἠμᾶς Ὀρθόδοξη παράδοση, κόλαση εἶναι ἡ ἀδυναμία ἀλληλοπεριχώρησης τῶν προσώπων. Στὴν Κόλαση δὲν βλέπει ὁ ἕνας τὸ πρόσωπο τοῦ ἄλλου, βεβαιώνει τὸ Γεροντικό, ἐνῶ εἶναι πολὺ κοντά: πλάτη μὲ πλάτη. "Ἐκεῖ σὺν δύο δὲν κάθονται σὺν δύο δὲν κουβεντιάζουν", ἐπιμαρτυρεῖ καὶ ἡ δημοτικὴ μούσα).
Πέραν αὐτοῦ στὸ κείμενο συναντᾶς τοὺς συνήθεις ἀσαφεῖς νεολογισμούς, κακομεταφρασμένα δάνεια ὅπως «θρησκευτικὸς γραμματισμὸς» «χειραφετικὸ ἐνδιαφέρον», ἡ «πολυπολιτισμικότητα-λείπει ὁ Μάρτης ἀπ’ τὴ Σαρακοστὴ- «ἐνσυναίσθηση», ποὺ παραπέμπουν στὴν ὁρολογία νεοεποχίτικων σεκτῶν.
Ὅλα αὐτὰ εἶναι κελύφη κάτω ἀπὸ τὰ ὁποία κρύβεται ἐπιμελῶς, ὁ ἀνομολόγητος στόχος τῶν ὁμάδων αὐτῶν-μεταπατερικοί, νεοπατερικοὶ καὶ λοιποὶ «καιρὸ»-σκοποῦντες- νὰ μετατρέψουν τὸ μάθημα σὲ θρησκειολογία. Περαίνοντας αὐτὲς τὶς εἰσαγωγικὲς σκέψεις καὶ μὲ ἀφορμὴ τὴν γιορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, λίγα λόγια γιὰ τὸ μάθημα στὸ Δημοτικὸ Σχολεῖο. (Θὰ κλείσω μὲ ὀσμὴν εὐωδίας πνευματική, τὰ λόγια τῶν ἀξεπέραστων ἁγίων Πατέρων γιὰ τὸ μάθημα).
Κατ’ ἀρχὰς μὴν λησμονοῦμε ὅτι στὶς δύο πρῶτες καὶ πολὺ σημαντικὲς τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ σχολείου δὲν ὑπάρχει μάθημα αὐτοτελὲς Θρησκευτικῶν οὔτε ἐγχειρίδιο. Ἄρα ἐναπόκειται στὸν δάσκαλο ἢ τὴν δασκάλα τὸ τί θὰ διδάξει. (Ὁ ἅγιος Γέροντας Παϊσιος συμβούλευε δασκάλους, μὲ ἀναφορὰ στὴν Πίστη καὶ τὴν Πατρίδα, "νὰ παίρνουν Πρώτη Δημοτικοῦ", τὴν πιὸ κρίσιμη τάξη, γιατί τότε ἐντυπώνονται ἀνεξίτηλα, διὰ βίου, οἱ γνώσεις). Κείμενα θρησκευτικοῦ περιεχομένου βρίσκουμε γι’ αὐτὲς τὶς τάξεις στὰ βιβλία Γλώσσας. Κι ἐδῶ εἶναι τὸ μεγάλο πρόβλημα. Ἔτσι, γιὰ παράδειγμα, μαθαίνει ὁ μαθητὴς ὅτι δὲν ὑπάρχουν ἅγιοί της Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ «ὁ ἅγιος της φιλίας, ὁ Φιλάγιος». (Ἀνθολόγιο, σέλ. 1Ο7). Διαβάζει μία νερόβραστη "προσευχὴ" τῆς Θέτιδος Χορτιάτη καὶ ὄχι τὸ «Πάτερ ἠμῶν», ποὺ τὸ μαθαίνουμε ἀπ’ τὴν ὥρα ποὺ ἀνοίγουμε τὰ μάτια μας στὸν κόσμο. Γιὰ τὸν Ἀη-Βασίλη, ὁ ὁποῖος φέρνει μία γάτα δῶρο στὴν οἰκογένεια τοῦ Ἰβᾶν, ποὺ «ἐγκατέλειψε τὸν τόπο τῆς ἐξαιτίας μίας χιονοστιβάδας». (σέλ. 113). Ἕνα χαζοχαρούμενο ψευτοποίημα μὲ τίτλο τὸ «λαγουδάκι τῆς Λαμπρῆς». Εἰδικὰ γιὰ τὸ κοσμοσωτήριο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου τὸ πρωτάκι θὰ διαβάσει τρία ποιήματα. Στὸ Ἀνθολόγιο τὸ «Ἦρθε ἡ Πασχαλιὰ» μὲ στίχους ὅπως: «-Ἦρθε ἡ πασχαλιὰ / καὶ τσουγκρίζει αὐγὰ / τὸ μικρὸ παιδάκι». (σέλ. 116). Ἐνῶ στὸ βιβλίο Γλώσσας, ἕνα μὲ τίτλο «Πασχαλινὸ» ὅπου συναντᾶ στίχους ὅπως: «καὶ μοσχοβολοῦν οἱ φοῦρνοι / τὰ τραπέζια κοκκινίζουν / ἀπ’ τὰ κόκκινα αὐγὰ» καὶ τὸ ἄλλο μὲ τίτλο «Πασχαλινὰ κουλούρια» μὲ στίχους «Τὸ Πάσχα οἱ ἄνθρωποι ἐφτίαχναν κουλούρια / νὰ μοιάζουν μὲ πουλιά, ψάρια, ἀνθρωπάκια / τοὺς ἔβαζαν γιὰ μάτια καὶ στόμα γαρίφαλα ἢ ξυλάκια». (σέλ. 56). Οὔτε ἕνα «Χριστὸς Ἀνέστη»!
Οὔτε λίγο οὔτε πολὺ τὸ σχολεῖο γκρεμίζει καὶ διαστρέφει ὅ,τι προσέλαβε τὸ παιδί, μέσω τῆς οἰκογενειακῆς του ἐμπειρίας, γιὰ τὰ μεγάλα πανηγύρια τῆς Ὀρθοδοξίας. Καὶ ἂς μὴν ξεχνᾶμε τὸ σχολικὸ βιβλίο ἔχει κύρος καὶ ἢ μορφώνει ἢ ἀκυρώνει... Τὸ μόνο ποὺ διασώζει τὴν κατάσταση εἶναι ὅτι πολλοὶ δάσκαλοι, ἄλλοι ἐξαρχῆς καὶ ἄλλοι στὴν πορεία, ἀντιλήφθηκαν τὴν κακεργεσία καὶ διδάσκουν «τὰ παλιὰ δικά μας πλούτη» (Παλαμᾶς). Γιὰ τοὺς ἀδιάφορους ἢ τοὺς ἐκκλησιομάχους «τῶν συνιστωσῶν» (καὶ λοιπά… κοράκια) συμβουλεύω τοὺς γονεῖς νὰ πιέζουν καί... νὰ τραβοῦν αὐτιά. Ἀρκετὰ ἀνεχτήκαμε τόσα χρόνια τὶς μαγαρισιές τους. (Δὲν ἔλεγε ὁ Πλαστήρας «τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὸ αὐτὶ θὰ τὴν ἁρπάξουμε καὶ θὰ τὴ σώσουμε, θέλει δὲν θέλει;»).
Στὶς μέρες μᾶς φορτώσαμε τὰ παιδιὰ μὲ πληθώρα γνωστικῶν ἀντικειμένων, στραφήκαμε στὸν ἐγκέφαλό του καὶ ἐγκαταλείψαμε τὴν ψυχή του. Ἀλλὰ «Παιδεία οὐ τὴν ὑδρίαν πληρῶσαι, ἀλλὰ ἀνάψαι αὐτήν», εἶναι ἄναμμα ψυχῆς ἡ Παιδεία καὶ ὄχι γέμισμα ἄδειου δοχείου μὲ σκόρπιες καὶ ἄχρηστες πληροφορίες, κατὰ τὸν Πλάτωνα. Καὶ ὅλη ἡ γνώση εἶναι ἄχρηστη, ἐὰν δὲν ὑπάρχει ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ νόμου του, κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειο.
Γι’ αὐτὸ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν κατέχει ἐξέχουσα θέση στὸ ἐκπαιδευτικὸ πρόγραμμα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν. Σκοπὸς τοῦ μαθήματος αὐτοῦ, κατὰ τὴν γνώμη τους, δὲν εἶναι ἡ ἀπόκτηση γνώσεων, ἀλλὰ ἡ διὰ τῆς γνώσεως καὶ ἐφαρμογῆς τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ ἀνύψωση τοῦ παιδιοῦ. Σ' αὐτόν, τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, προτρέπουν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες τοὺς δασκάλους, νὰ ὠθοῦν τὰ παιδιὰ νὰ παρακύπτουν, γιὰ νὰ ἀντλοῦν "τὸν ἐκ τῶν διττῶν Διαθηκῶν πλοῦτον μέγαν»(1).
Ἐπειδὴ θεωροῦν τὸ μάθημα αὐτὸ βασικὸ γιὰ τὴν μόρφωση, τὴν πνευματικὴ καὶ ἠθική του παιδιοῦ, συνιστοῦν νὰ διδάσκεται ἀπὸ τὰ πρῶτα ἔτη τῆς φοιτήσεώς του στὸ σχολεῖο.
Μ' αὐτὸν τὸν τρόπο στὴν ἁπαλὴ ψυχὴ τοῦ παιδιοῦ ἀποτυπώνεται ἀκόπως ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χρυσόστομος λέει: «δῶμεν αὐτοῖς ὑπόδειγμα ἐκ πρώτης ἡλικίας τὴ τῶν Γραφῶν ἀναγνώσει ποιοῦντες αὐτοὺς σχολάζειν»(2). Ἰδιαίτερη προτίμηση δεικνύει ὁ Μέγας Βασίλειος στοὺς Ψαλμούς, τὴν διδασκαλία τῶν ὁποίων θεωρεῖ ὡς τὴν πλέον καταλληλότερη καὶ "τερπνοτέραν" γιὰ τοὺς ἀρχάριους μαθητές, ἐκτός της διδακτικῆς τους ἀξίας τὴν ὁποία ὁμοίως ἀναγνωρίζει.
Καὶ εἶναι πράγματι μεγάλη ἡ ἀξία τῶν Ψαλμῶν γιὰ τὴν καλλιλογικὴ τοὺς ὡραιότητα καὶ τὴν διδακτική τους δύναμη.
Περιέχουν πλοῦτο διδαγμάτων, τὰ ὁποία δύναται νὰ τεθοῦν νομοθετήματα στὸν βίο. "Ἡ δὲ τῶν ψαλμῶν βίβλος τὸ ἐκ πάντων ὠφέλιμον περιείλειφε", λέγει ὁ Μ. Βασίλειος "... ἱστορίας ὑπομιμνήσκει· νομοθετεῖ τῷ βίω ὑποτίθεται τὰ πρακτέα· καὶ ἀπαξαπλῶς κοινὸν ταμεῖον ἔστιν ἀγαθῶν διδαγμάτων"(3).
Μὲ τὴν μελέτη τῶν Ψαλμῶν ἐναποτίθεται στὶς ἁπαλὲς ψυχὲς τῶν παιδιῶν, οἱ ὁποῖες μοιάζουν μὲ "εὔπλαστον κηρόν", σφραγίδα ἀνεξίτηλος ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ.
Ἐκτός του Ψαλτηρίου συνιστοῦν ὡς κατάλληλο πρὸς διδασκαλία κείμενο καὶ τὶς Παροιμίες(4). Καὶ πολὺ σοφά, διότι οἱ Παροιμίες μὲ τὴν μεγάλη καὶ βαθιὰ πείρα τῆς ζωῆς, προσφέρουν στὸν ἀναγνώστη ἕνα σύστημα ὀρθοῦ καὶ συνετοῦ βίου. Τοῦ ὁμιλοῦν μὲ ἕνα τρόπο πολὺ προσιτὸ καὶ εὐχάριστο, γιὰ τὶς σχέσεις του μὲ τοὺς δικούς του, τοὺς φίλους του, τὴν κοινωνία, τὸν Θεό.
Διάφορες ἱστορίες καὶ ἀπὸ τ' ἄλλα βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως ἡ ἱστορία τοῦ Κάϊν καὶ τοῦ Ἄβελ, ἢ τοῦ Ἠσαὺ καὶ Ἰακὼβ καὶ ἄλλες, συνιστῶνται ἀπὸ τοὺς Πατέρες γιὰ διδασκαλία. Καὶ ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη προτρέπει ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος νὰ λαμβάνεται ὕλη γιὰ διδασκαλία καὶ μόρφωση τῶν μαθητῶν.
Αὐτὰ μας κανοναρχοῦν οἱ ἅγιοι. Ἐμεῖς ὅμως ἀφήνουμε τοὺς παντοειδεῖς θρησκειολόγους καὶ τιποτολόγους νὰ ἑτοιμάζουν ἕνα μάθημα "Θρησκευτικῶν" μὲ πολλὴ θρησκεία, ἀλλὰ καθόλου Χριστό.
…………………………………………………………(Στὸ ἔξοχο βιβλίο τοῦ «Αὐτοείδωλον ἐγενόμην», ὁ Γρ. Ζιάκας τονίζει ὅτι ἡ «ὁλοκλήρωση τοῦ προγράμματος τῆς Νεωτερικότητας» καταλήγει στὸν κενὰ ἐγωτικὸ ἀτομάνθρωπο. Ὁ Ἄλλος δὲν εἶναι Πλησίον, ἀλλά, ὅπως μᾶς τὸ κατέδειξε ἡ ἐνόραση τοῦ Σαρτρ, ἡ κόλαση. Ἄρα τὸν ποδοπατᾶς γιὰ νὰ ἀναρριχηθεῖς καὶ νὰ πετύχεις. Ὁ καθένας γιὰ τὸν ἑαυτό του κι ὁ Θεὸς γιὰ κανένα. Στὴν καθ’ ἠμᾶς Ὀρθόδοξη παράδοση, κόλαση εἶναι ἡ ἀδυναμία ἀλληλοπεριχώρησης τῶν προσώπων. Στὴν Κόλαση δὲν βλέπει ὁ ἕνας τὸ πρόσωπο τοῦ ἄλλου, βεβαιώνει τὸ Γεροντικό, ἐνῶ εἶναι πολὺ κοντά: πλάτη μὲ πλάτη. "Ἐκεῖ σὺν δύο δὲν κάθονται σὺν δύο δὲν κουβεντιάζουν", ἐπιμαρτυρεῖ καὶ ἡ δημοτικὴ μούσα).
Πέραν αὐτοῦ στὸ κείμενο συναντᾶς τοὺς συνήθεις ἀσαφεῖς νεολογισμούς, κακομεταφρασμένα δάνεια ὅπως «θρησκευτικὸς γραμματισμὸς» «χειραφετικὸ ἐνδιαφέρον», ἡ «πολυπολιτισμικότητα-λείπει ὁ Μάρτης ἀπ’ τὴ Σαρακοστὴ- «ἐνσυναίσθηση», ποὺ παραπέμπουν στὴν ὁρολογία νεοεποχίτικων σεκτῶν.
Ὅλα αὐτὰ εἶναι κελύφη κάτω ἀπὸ τὰ ὁποία κρύβεται ἐπιμελῶς, ὁ ἀνομολόγητος στόχος τῶν ὁμάδων αὐτῶν-μεταπατερικοί, νεοπατερικοὶ καὶ λοιποὶ «καιρὸ»-σκοποῦντες- νὰ μετατρέψουν τὸ μάθημα σὲ θρησκειολογία. Περαίνοντας αὐτὲς τὶς εἰσαγωγικὲς σκέψεις καὶ μὲ ἀφορμὴ τὴν γιορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, λίγα λόγια γιὰ τὸ μάθημα στὸ Δημοτικὸ Σχολεῖο. (Θὰ κλείσω μὲ ὀσμὴν εὐωδίας πνευματική, τὰ λόγια τῶν ἀξεπέραστων ἁγίων Πατέρων γιὰ τὸ μάθημα).
Κατ’ ἀρχὰς μὴν λησμονοῦμε ὅτι στὶς δύο πρῶτες καὶ πολὺ σημαντικὲς τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ σχολείου δὲν ὑπάρχει μάθημα αὐτοτελὲς Θρησκευτικῶν οὔτε ἐγχειρίδιο. Ἄρα ἐναπόκειται στὸν δάσκαλο ἢ τὴν δασκάλα τὸ τί θὰ διδάξει. (Ὁ ἅγιος Γέροντας Παϊσιος συμβούλευε δασκάλους, μὲ ἀναφορὰ στὴν Πίστη καὶ τὴν Πατρίδα, "νὰ παίρνουν Πρώτη Δημοτικοῦ", τὴν πιὸ κρίσιμη τάξη, γιατί τότε ἐντυπώνονται ἀνεξίτηλα, διὰ βίου, οἱ γνώσεις). Κείμενα θρησκευτικοῦ περιεχομένου βρίσκουμε γι’ αὐτὲς τὶς τάξεις στὰ βιβλία Γλώσσας. Κι ἐδῶ εἶναι τὸ μεγάλο πρόβλημα. Ἔτσι, γιὰ παράδειγμα, μαθαίνει ὁ μαθητὴς ὅτι δὲν ὑπάρχουν ἅγιοί της Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ «ὁ ἅγιος της φιλίας, ὁ Φιλάγιος». (Ἀνθολόγιο, σέλ. 1Ο7). Διαβάζει μία νερόβραστη "προσευχὴ" τῆς Θέτιδος Χορτιάτη καὶ ὄχι τὸ «Πάτερ ἠμῶν», ποὺ τὸ μαθαίνουμε ἀπ’ τὴν ὥρα ποὺ ἀνοίγουμε τὰ μάτια μας στὸν κόσμο. Γιὰ τὸν Ἀη-Βασίλη, ὁ ὁποῖος φέρνει μία γάτα δῶρο στὴν οἰκογένεια τοῦ Ἰβᾶν, ποὺ «ἐγκατέλειψε τὸν τόπο τῆς ἐξαιτίας μίας χιονοστιβάδας». (σέλ. 113). Ἕνα χαζοχαρούμενο ψευτοποίημα μὲ τίτλο τὸ «λαγουδάκι τῆς Λαμπρῆς». Εἰδικὰ γιὰ τὸ κοσμοσωτήριο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου τὸ πρωτάκι θὰ διαβάσει τρία ποιήματα. Στὸ Ἀνθολόγιο τὸ «Ἦρθε ἡ Πασχαλιὰ» μὲ στίχους ὅπως: «-Ἦρθε ἡ πασχαλιὰ / καὶ τσουγκρίζει αὐγὰ / τὸ μικρὸ παιδάκι». (σέλ. 116). Ἐνῶ στὸ βιβλίο Γλώσσας, ἕνα μὲ τίτλο «Πασχαλινὸ» ὅπου συναντᾶ στίχους ὅπως: «καὶ μοσχοβολοῦν οἱ φοῦρνοι / τὰ τραπέζια κοκκινίζουν / ἀπ’ τὰ κόκκινα αὐγὰ» καὶ τὸ ἄλλο μὲ τίτλο «Πασχαλινὰ κουλούρια» μὲ στίχους «Τὸ Πάσχα οἱ ἄνθρωποι ἐφτίαχναν κουλούρια / νὰ μοιάζουν μὲ πουλιά, ψάρια, ἀνθρωπάκια / τοὺς ἔβαζαν γιὰ μάτια καὶ στόμα γαρίφαλα ἢ ξυλάκια». (σέλ. 56). Οὔτε ἕνα «Χριστὸς Ἀνέστη»!
Οὔτε λίγο οὔτε πολὺ τὸ σχολεῖο γκρεμίζει καὶ διαστρέφει ὅ,τι προσέλαβε τὸ παιδί, μέσω τῆς οἰκογενειακῆς του ἐμπειρίας, γιὰ τὰ μεγάλα πανηγύρια τῆς Ὀρθοδοξίας. Καὶ ἂς μὴν ξεχνᾶμε τὸ σχολικὸ βιβλίο ἔχει κύρος καὶ ἢ μορφώνει ἢ ἀκυρώνει... Τὸ μόνο ποὺ διασώζει τὴν κατάσταση εἶναι ὅτι πολλοὶ δάσκαλοι, ἄλλοι ἐξαρχῆς καὶ ἄλλοι στὴν πορεία, ἀντιλήφθηκαν τὴν κακεργεσία καὶ διδάσκουν «τὰ παλιὰ δικά μας πλούτη» (Παλαμᾶς). Γιὰ τοὺς ἀδιάφορους ἢ τοὺς ἐκκλησιομάχους «τῶν συνιστωσῶν» (καὶ λοιπά… κοράκια) συμβουλεύω τοὺς γονεῖς νὰ πιέζουν καί... νὰ τραβοῦν αὐτιά. Ἀρκετὰ ἀνεχτήκαμε τόσα χρόνια τὶς μαγαρισιές τους. (Δὲν ἔλεγε ὁ Πλαστήρας «τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὸ αὐτὶ θὰ τὴν ἁρπάξουμε καὶ θὰ τὴ σώσουμε, θέλει δὲν θέλει;»).
Στὶς μέρες μᾶς φορτώσαμε τὰ παιδιὰ μὲ πληθώρα γνωστικῶν ἀντικειμένων, στραφήκαμε στὸν ἐγκέφαλό του καὶ ἐγκαταλείψαμε τὴν ψυχή του. Ἀλλὰ «Παιδεία οὐ τὴν ὑδρίαν πληρῶσαι, ἀλλὰ ἀνάψαι αὐτήν», εἶναι ἄναμμα ψυχῆς ἡ Παιδεία καὶ ὄχι γέμισμα ἄδειου δοχείου μὲ σκόρπιες καὶ ἄχρηστες πληροφορίες, κατὰ τὸν Πλάτωνα. Καὶ ὅλη ἡ γνώση εἶναι ἄχρηστη, ἐὰν δὲν ὑπάρχει ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ νόμου του, κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειο.
Γι’ αὐτὸ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν κατέχει ἐξέχουσα θέση στὸ ἐκπαιδευτικὸ πρόγραμμα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν. Σκοπὸς τοῦ μαθήματος αὐτοῦ, κατὰ τὴν γνώμη τους, δὲν εἶναι ἡ ἀπόκτηση γνώσεων, ἀλλὰ ἡ διὰ τῆς γνώσεως καὶ ἐφαρμογῆς τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ ἀνύψωση τοῦ παιδιοῦ. Σ' αὐτόν, τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, προτρέπουν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες τοὺς δασκάλους, νὰ ὠθοῦν τὰ παιδιὰ νὰ παρακύπτουν, γιὰ νὰ ἀντλοῦν "τὸν ἐκ τῶν διττῶν Διαθηκῶν πλοῦτον μέγαν»(1).
Ἐπειδὴ θεωροῦν τὸ μάθημα αὐτὸ βασικὸ γιὰ τὴν μόρφωση, τὴν πνευματικὴ καὶ ἠθική του παιδιοῦ, συνιστοῦν νὰ διδάσκεται ἀπὸ τὰ πρῶτα ἔτη τῆς φοιτήσεώς του στὸ σχολεῖο.
Μ' αὐτὸν τὸν τρόπο στὴν ἁπαλὴ ψυχὴ τοῦ παιδιοῦ ἀποτυπώνεται ἀκόπως ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χρυσόστομος λέει: «δῶμεν αὐτοῖς ὑπόδειγμα ἐκ πρώτης ἡλικίας τὴ τῶν Γραφῶν ἀναγνώσει ποιοῦντες αὐτοὺς σχολάζειν»(2). Ἰδιαίτερη προτίμηση δεικνύει ὁ Μέγας Βασίλειος στοὺς Ψαλμούς, τὴν διδασκαλία τῶν ὁποίων θεωρεῖ ὡς τὴν πλέον καταλληλότερη καὶ "τερπνοτέραν" γιὰ τοὺς ἀρχάριους μαθητές, ἐκτός της διδακτικῆς τους ἀξίας τὴν ὁποία ὁμοίως ἀναγνωρίζει.
Καὶ εἶναι πράγματι μεγάλη ἡ ἀξία τῶν Ψαλμῶν γιὰ τὴν καλλιλογικὴ τοὺς ὡραιότητα καὶ τὴν διδακτική τους δύναμη.
Περιέχουν πλοῦτο διδαγμάτων, τὰ ὁποία δύναται νὰ τεθοῦν νομοθετήματα στὸν βίο. "Ἡ δὲ τῶν ψαλμῶν βίβλος τὸ ἐκ πάντων ὠφέλιμον περιείλειφε", λέγει ὁ Μ. Βασίλειος "... ἱστορίας ὑπομιμνήσκει· νομοθετεῖ τῷ βίω ὑποτίθεται τὰ πρακτέα· καὶ ἀπαξαπλῶς κοινὸν ταμεῖον ἔστιν ἀγαθῶν διδαγμάτων"(3).
Μὲ τὴν μελέτη τῶν Ψαλμῶν ἐναποτίθεται στὶς ἁπαλὲς ψυχὲς τῶν παιδιῶν, οἱ ὁποῖες μοιάζουν μὲ "εὔπλαστον κηρόν", σφραγίδα ἀνεξίτηλος ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ.
Ἐκτός του Ψαλτηρίου συνιστοῦν ὡς κατάλληλο πρὸς διδασκαλία κείμενο καὶ τὶς Παροιμίες(4). Καὶ πολὺ σοφά, διότι οἱ Παροιμίες μὲ τὴν μεγάλη καὶ βαθιὰ πείρα τῆς ζωῆς, προσφέρουν στὸν ἀναγνώστη ἕνα σύστημα ὀρθοῦ καὶ συνετοῦ βίου. Τοῦ ὁμιλοῦν μὲ ἕνα τρόπο πολὺ προσιτὸ καὶ εὐχάριστο, γιὰ τὶς σχέσεις του μὲ τοὺς δικούς του, τοὺς φίλους του, τὴν κοινωνία, τὸν Θεό.
Διάφορες ἱστορίες καὶ ἀπὸ τ' ἄλλα βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως ἡ ἱστορία τοῦ Κάϊν καὶ τοῦ Ἄβελ, ἢ τοῦ Ἠσαὺ καὶ Ἰακὼβ καὶ ἄλλες, συνιστῶνται ἀπὸ τοὺς Πατέρες γιὰ διδασκαλία. Καὶ ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη προτρέπει ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος νὰ λαμβάνεται ὕλη γιὰ διδασκαλία καὶ μόρφωση τῶν μαθητῶν.
Αὐτὰ μας κανοναρχοῦν οἱ ἅγιοι. Ἐμεῖς ὅμως ἀφήνουμε τοὺς παντοειδεῖς θρησκειολόγους καὶ τιποτολόγους νὰ ἑτοιμάζουν ἕνα μάθημα "Θρησκευτικῶν" μὲ πολλὴ θρησκεία, ἀλλὰ καθόλου Χριστό.
(1) Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, Migne, P.G. 37, 1589.
(2) Migne P.G. 62, 151.
(3) Migne P.G. 29, 212. A.
(4) Μέγας Βασίλειος, Migne, P.G. 31, 953.
aktines
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου