Το μάθημα των Θρησκευτικών: τι απωθημένα πληρώνουμε

Θεόδ. Ι. Ρηγινιώτης

Η περιφρονητική στάση μιας μάλλον μεγάλης μερίδας Νεοελλήνων απέναντι στην πνευματική κληρονομιά του χριστιανισμού, η αρνητική στάση μερίδας της ελληνικής αριστεράς απέναντι στην Εκκλησία, καθώς και η στάση του ελληνικού κράτους απέναντι στο μάθημα των Θρησκευτικών είναι απόρροιες σοβαρών αθεράπευτων απωθημένων, που ταλαιπωρούν την Ελλάδα και την Ευρώπη εδώ και πολλές γενιές, μερικά μάλιστα εδώ και αιώνες.

 

Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε μια σύντομη «ψυχανάλυση» στον εαυτό μας και να δούμε τι απωθημένα πληρώνουμε.

Πληρώνουμε, πρώτον, τα αθεράπευτα απωθημένα των λαών της Ευρώπης από το φρικτό μεσαίωνα και την προτεσταντική μεταρρύθμιση του 16^ου αιώνα. Οι τραυματικές αυτές εμπειρίες ώθησαν τους Ευρωπαίους σε κάθετο αρνητισμό απέναντι στο χριστιανισμό και τις «Εκκλησίες» –ρωμαιοκαθολική και προτεσταντικές– που τον εκπροσωπούσαν επίσημα στη Δύση. Προϊόντα της τρομερής αυτής σύγκρουσης είναι και ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός, ο μαρξισμός, ο ορθολογισμός (ως σκληροπυρηνική ιδεολογία –κατά της οποίας αναπτύχθηκαν ο υπερρεαλισμός, ο ντανταϊσμός και άλλα μοντέρνα καλλιτεχνικά ρεύματα), ο αθεϊσμός, ο μηδενισμός, ο αναρχισμός και πολλά ακόμη φιλοσοφικά, ιδεολογικά και πολιτικά ρεύματα.

Πληρώνουμε επίσης τα απωθημένα των μορφωμένων Ελλήνων της Τουρκοκρατίας, που, σπουδάζοντας σε δυτικές χώρες (όπως η Ιταλία και η Γαλλία), κληρονόμησαν την αντίθετη προς το χριστιανισμό ιδεολογία των Ευρωπαίων του 18^ου και 19^ου αιώνα, κι έτσι γύρισαν στην Ελλάδα με περιφρόνηση προς την ορθοδοξία, την οποία επί της ουσίας αγνοούσαν, γι’ αυτό και δεν μπορούσαν να την ξεχωρίσουν από τις κατάφωρες διαστρεβλώσεις του χριστιανισμού, τις οποίες αντιμάχονταν οι Ευρωπαίοι. Ακόμη σήμερα πολλοί μορφωμένοι Έλληνες –ευρωπαϊκά προσανατολισμένοι με θρησκευτική, θα έλεγα, ευλάβεια– πέφτουν στην ίδια παγίδα. Για την ακρίβεια, ισχυρίζομαι ότι όλοι οι Έλληνες που, ενώ βαφτίστηκαν όταν ήταν μικροί, τώρα νιώθουν άπιστοι, είναι θύματα σύγχυσης και κακής πληροφόρησης.

Πληρώνουμε ακόμη τα απωθημένα αμέτρητων Ελλήνων της Τουρκοκρατίας, που έπεσαν θύματα κακής πληροφόρησης ή συμπεριφοράς από αγράμματους ή ανήθικους ιερείς και από τις ρωμαιοκαθολικές και προτεσταντικές επιδράσεις, που τρύπωσαν στην Ελλάδα από τους «ιεραποστόλους» («μισσιονάριους») που έρχονταν από την Ευρώπη για να μας «διαφωτίσουν» σε ζητήματα πίστης. Αυτό ήταν και το πρώτο βήμα για να νοθευτεί η αγνή πίστη των πατέρων μας με ιδέες ευσεβισμού, ηθικισμού, αμαρτωλών ενοχών και ένα σωρό άλλα προϊόντα που μας ήρθαν από τη δύση.

Πληρώνουμε επίσης τα απωθημένα αμέτρητων Ελλήνων του 19^ου και 20^ου αιώνα, που καταπιέστηκαν από ένα ανελέητο σχολείο (σχεδιασμένο κατά τα τότε ευρωπαϊκά πρότυπα, ξεκινώντας μάλιστα από τη Βαυαροκρατία), που τους πίεζε αφόρητα να «συμμορφωθούν» με μια υποχρεωτική θρησκευτικότητα, που δεν τους πρόσφερε καμιά χαρά – δεν είχε την περίφημη «χαρά Θεού», που ζούσαν και ζουν μέσα στην καρδιά τους οι αληθινοί χριστιανοί και κυρίως οι άγιοι. Και φυσικά αυτή την υποχρεωτική και ανούσια θρησκευτικότητα τη μίσησαν με όλη τους την ψυχή. Και τώρα, ακούνε «Θρησκευτικά» και τρέπονται σε φυγή.

Πληρώνουμε επιπλέον τα πολιτικά απωθημένα των συμπατριωτών μας, που ένιωσαν στο πετσί τους το φασισμό, συχνά και μέσα από τη συμπεριφορά και τους λόγους ρασοφόρων εκπροσώπων της Εκκλησίας, πολλές φορές και της ίδιας της επίσημης Εκκλησίας, που αγκαλιάστηκαν με το κράτος ή έστω το ανέχτηκαν, όταν το κράτος εγκληματούσε σε βάρος της ελευθερίας του ελληνικού λαού. Αυτός ο αμαρτωλός εναγκαλισμός δύσκολα ξεπερνιέται – και είναι εκείνο που στρέφει τους πιο ευαίσθητους και επαναστατημένους αδελφούς μας εναντίον της Εκκλησίας, φυσικά μιας «Εκκλησίας» όπως την έχουν στη φαντασία τους και όχι της αληθινής χριστιανικής πνευματικής κληρονομιάς.

Τέλος, πληρώνουμε τα απωθημένα πολλών σημερινών γονιών και μαθητών, που είχαν την ατυχία να πέσουν στα χέρια ακατάλληλων θεολόγων, οι οποίοι δεν τους μετέδωσαν τη «χαρά Θεού», τη χαρά που δίνει στον άνθρωπο η αγάπη. Έτσι, ενώ πιστεύουν πως η αγάπη βρίσκεται στη μουσική, στη ρομαντική λογοτεχνία, ακόμη συχνά και σε μια συμβολική «θρησκεία της φύσης» ειδωλολατρικού τύπου (με μύθους για ξωτικά κ.λ.π.), αγνοούν το μέγεθος της αγάπης που βρίσκεται στους βίους και τη διδασκαλία των δικών μας αγίων.

Αν και η γενιά μας έχει επιτέλους αποτινάξει τις δυτικές επιρροές και έχει διδαχθεί την επιστροφή στους ορθόδοξους αγίους Πατέρες, όμως η ορθοδοξία, στη φαντασία πολλών, συνδέεται εσφαλμένα με το φανατισμό και το φονταμενταλισμό, ενώ στην πραγματικότητα είναι το αντίθετό τους. Έτσι, αγνοούμε π.χ. πως ο άγιος Νήφων, τον 4^ο αι. μ.Χ., διακήρυξε πως «όπως η Γη παράγει και άσπρα και μαύρα σταφύλια, έτσι διαμορφώνει και άσπρους και μαύρους ανθρώπους, όμως όλοι είναι παιδιά του Θεού και προορίζονται για τον παράδεισο».

Αγνοούμε επίσης πως ο άγιος Κάθμπερτ της Βρετανίας –πριν από το σχίσμα του 1054, όταν όλη η Ευρώπη ήταν ορθόδοξη– είναι ο πρώτος που θέσπισε μέτρα προστασίας για ένα απειλούμενο είδος ζώου (ένα είδος αγριόχηνας). Ότι πατέρας του θεσμού των νοσοκομείων είναι ο άγιος ανάργυρος Σαμψών ο Ξενοδόχος τον 6^ο αι. μ.Χ. (ο «Ξενών» του ήταν νοσοκομείο). Ότι ο Μέγας Βασίλειος ήταν ο πρώτος που καλούσε τους λεπρούς, για να τους περιθάλψει στα ιδρύματα της Καισάρειας, και μάλιστα τους υποδεχόταν με φίλημα. Ότι ο άγιος Μαρτίνος της Τουρ διέσχισε απόσταση πολλών χιλιομέτρων για να σώσει έναν αιρετικό από τα χέρια ενός παρανοϊκού φανατικού κυβερνήτη. Ότι στην έρημο της Αιγύπτου και στη συνέχεια της Παλαιστίνης, στα δάση της Γαλατίας, της Ρωσίας κ.α., υπήρξε η μακροβιότερη «αναρχική κοινωνία» όλων των εποχών: οι χριστιανοί αναχωρητές (άντρες και γυναίκες), που ζούσαν σε ιδιότυπες κοινότητες χωρίς καμιά απολύτως εξουσιαστική δομή, εκτός από την ελεύθερη και προαιρετική σχέση δασκάλου και μαθητή, μια σχέση δομημένη έτσι, που να εξυπηρετεί την πνευματική πρόοδο και την ηθική ανάπτυξη…

Όλα αυτά είναι μέρος της πνευματικής μας κληρονομιάς, που την αγνοούμε και ως Ευρωπαίοι και ως Έλληνες. Κοντόφθαλμα και στενοκέφαλα μιλάμε για «θρησκευτικό φανατισμό» και δεν καταλαβαίνουμε ότι εμείς είμαστε φανατικοί ενάντια στο πιο αγνό και υψηλό ιδανικό που υπήρξε ποτέ πάνω στη Γη –και «πάνω από τη Γη»: τον αρχαίο χριστιανισμό και την ιστορική του συνέχεια, την Ορθοδοξία.

Ευχαριστώ.

πηγή