Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ ΠΡΟΜΠΟΝΑ

Ο ναξιώτης Δημήτρης Προμπονάς έρχεται στην Αθήνα σε ηλικία μόλις 16 ετών για να σπουδάσει. Με γνώσεις δημοτικού καταφέρνει να γίνει βοηθός φαρμακοποιού. Στα είκοσι πέντε του χρόνια γράφεται στο Γυμνάσιο. Με πολλές στερήσεις καταφέρνει να εγγραφεί στο Πανεπιστήμιο. Το 1909 πήρε το πτυχίο της φαρμακευτικής και ανοίγει δικό του φαρμακείο όπου ειδικεύονταν στα ορθοπεδικά είδη. Στη συνέχεια γράφεται στην ιατρική σχολή όπου τερματίζει τις σπουδές του με επιτυχία. Παράλληλα με την εργασία του ως γιατρός πολιτεύεται με επιτυχία στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Μαζί με την καλή του φήμη δημιουργεί και μεγάλη περιουσία στην Αθήνα. Μετά τον θάνατό του το 1949 το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας τού το δωρίζει στηνΠολεμική Αεροπορία. Μια μεγάλη έκταση που είχε μετατρέψει σε κήπο στη περιοχή τηςΡιζούπολης κληροδοτείται στον Δήμο Αθηναίων. 
Ο μοναδικός όρος της διαθήκης ήταν το κτήμα του Δ. Προμπονά να μεταβληθεί από τον Δήμο Αθηναίων σε κήπο αναψυχής των κατοίκων της πρωτεύουσας. Το κτήμα περνάει νόμιμα στη δικαιοδοσία του Δήμου το 1950. Τα έργα ολοκληρώθηκαν το 1954 και έδωσαν στους κατοίκους ένα πάρκο με μια από τις πρώτες για την εποχή της παιδική χαρά. Το μεγαλύτερο μέρος του κήπου ωστόσο αποτελεί ανοικτό φυτώριο για τις δημοτικές υπηρεσίες. Ψηλά δέντρα και φυτά που αντέχουν το αττικό κλήμα δημιουργούσαν ένα ιδιαίτερο ζεστό χώρο στα μακρινά ακόμα Άνω Πατήσια. Εξάλλου και τότε ο κήπος Προμπονά αποτελούσε το μοναδικό μεγάλο χώρο πρασίνου για τη Ριζούπολη και τα Άνω Πατήσια.

Η Ριζούπολη τότε είχε αρχίσει να δημιουργεί ένα ιδιαίτερο βιοτεχνικό προφίλ. Προσπαθώντας να καλύψει τις ανάγκες σε μικρό-βιοτεχνίες ενδυμάτων από τις οποίες είχε ήδη κορεστεί η γειτονική Νέα Ιωνία. Στα εριουργία που δημιουργήθηκαν κοντά στον Προμπονά ίσως η πιο φημισμένη, μη εργοστασιακή εγκατάσταση, ήταν αυτή της Columbia. Το κτίριο της, εμβληματικό για την Λεωφόρο Ιωνίας, έχει συνδεθεί με τις ηχογραφήσεις των μεγαλύτερων σε κυκλοφορία και πιο ιστορικών ελληνικών δίσκων. Ο Προμπονάς τότε ήταν ίσως η φυσική απόληξη της Columbia. Μιας και βρίσκεται στο πίσω μέρος της Columbia. Είναι χαρακτηριστική εξάλλου η φωτογραφία του Διον. Σαββόπουλουτο 1969 όπου λίγο μετά την ηχογράφηση του δίσκου «Στο περιβόλι του Τρελού» κάθεται με τον Γ. Κοντογεώργο στα παγκάκια του πάρκου Προμπονά.

Κάπως περίεργα μαζί με τις διάφορές βιομηχανίες στην γύρω περιοχή ήρθε και η «αγορά των λουλουδιών». Δίπλα στο δημοτικό φυτώριο στο κήπο Προμπονά που είχε σκοπό να καλύψει τις ανάγκες της πόλης σε άνθη, φυτά και δέντρα ξεπετάχτηκαν σιγά – σιγά μικρά και μεγάλα καταστήματα που πουλούσαν σε χονδρική λουλούδια. Έμποροι έφερναν στην περιοχή τα λουλούδια από την Ελλάδα και όλον τον κόσμο. Προκειμένου να τροφοδοτήσουν τους ανθοπώληδες της πρωτεύουσας. Ήταν φυσικό λοιπόν ο δρόμος με την αγορά τον λουλουδιών να ονομαστεί και επίσημα «Οδός Ανθέων». Στη συνέχεια το εμπόριο αυτό οργανώθηκε καλύτερα και σήμερα στεγάζεται σε μια μεγάλη ανθαγορά που εμπορεύεται τα προϊόντα της σαν ένα «ανθισμένο» χρηματιστήριο!

Οι τελευταίες παρεμβάσεις στου Προμπονά έγιναν το 1973 όταν αναμορφώθηκε η πλατεία και η παιδική χαρά. Στα μέσα του `80 δημιουργήθηκαν και οι χώροι άθλησης με τα δυο μικρά γήπεδα καλαθοσφαίρισης. Η μεταφορά του δημοτικού φυτώριου σε μεγαλύτερο χώρο στουΓουδή ήταν ίσως η αρχή της παρακμής για την έκταση στου Προμπονά.

Η τροποποίηση ωστόσο του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου στην ευρύτερη περιοχή με μετατροπή από «βιομηχανικό πάρκο» σε «βιομηχανικό πάρκο προς εξυγίανση» ήταν το έναυσμα για να ανοίξει ο δρόμος για αλλαγές. Αυτό σημαίνει ότι από το 2007 απαγορεύτηκαν στην συνοικία δίπλα στο Προμπονά οι εγκαταστάσεις όχλησης με αναγκαστική απομάκρυνση των ήδη υπαρχόντων.  Η απόφαση του πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ έκανε σαφή μνεία στην ανάπτυξη και αξιοποίηση του πάρκου Προμπονά έτσι ώστε να δημιουργηθεί «λειτουργική συνάφεια με τις εγκαταστάσεις του γηπέδου του Απόλλωνα».  Παράλληλα μείωνε το συντελεστη δόμησης με δυνατότητα αύξησής του μόνο αν δοθεί ως αντάλλαγμα έκταση που θα μετατραπεί σε χώρο πρασίνου. Προτείνει μάλιστα και την ενοποίηση του πάρκου Προμπονά με το εργοστάσιο της Columbia με την μετατροπή του σε ιστορικό μουσείο σε έναν ευρύτερο πολύ-λειτουργικο χώρο.

Ο Τύπος εκείνο τον καιρό κάνει λόγο για άνοιγμα της περιοχής σε επενδυτικά σχέδια. Εμφάνιζαν ακόμα και τον Ερυθρό Σταυρό να δρομολογεί μεγαλεπήβολα σχέδια ανάπτυξης σε εκτάσεις που κατείχε δίπλα στο Προμπονά.

Οι απόψεις αυτές φαίνεται πως «ξύπνησαν» το ενδιαφέρον της δημοτικής αρχής. Με τάχιστες διαδικασίες πραγματοποιείται μελέτη για δημιουργία χώρου πρασίνου και αναψυχής στη περιοχή Προμπονά. Το έργο χρηματοδοτείται από κοινοτικούς πόρους και εντάσσεσαι στο ΠΕΠ Αττικής. Οι εργασίες ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2009 και ολοκληρώθηκαν σε κάτι λιγότερο από ένα χρόνο.

Με βάση τον σχεδιασμό τα 29 στρέμματα του άλσους Προμπονά μετατράπηκαν σε κοινόχρηστο χώρο πρασίνου που θα συνδυάζει αθλητικό, αισθητικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Έτσι ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει ως οικολογικό πάρκο, για περίπατο, αθλοπαιδιές, και περιβαλλοντική εκπαίδευση. Στο νέο πάρκο Προμπονά φυτεύτηκαν 5.160 δέντρα με τα παλαιά παρτέρια του δημοτικού φυτωρίου να φιλοξενούν το καθένα ξεχωριστά φυτά και θάμνους. Διαχωρίστηκαν οι λειτουργικές εγκαταστάσεις, δημιουργήθηκαν βραχόκηποι και δυο σιντριβάνια. Εκσυγχρονίστηκε το κέντρο παιδική χαράς και δημιουργήθηκαν μικρά καθιστικά μέσα στους χώρους του πάρκου. Το οικολογικό πνεύμα του πάρκου συνδέθηκε με τα ειδικά φωτιστικά σώματα που προστέθηκαν και την αξιοποίηση παλαιάς γεώτρησης για πότισμα του κήπου.

Ταυτόχρονα με την ανάπλαση του πάρκου ξεκίνησαν και οι εργασίες για την ανοικοδόμηση του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου Κήπου Προμπονά. Το μικρό εξωκκλήσι που λειτουργεί ακόμα μέσα στο κήπο θα συνορεύει σε λίγο καιρό με έναν ολοκαίνουργιο ναό σε ρυθμό βασιλικής. Το κληροδότημα Δ. Προμπονά ανέλαβε την δημιουργία του νέου ναού του Αγίου Γεωργίου που κατά τον προϋπολογισμό αναμένεται να στοιχίσει περί το 1,5 εκ. ευρώ. Όταν η δημιουργία του χώρου πρασίνου στοίχισε συνολικά κάτι λιγότερο από 2,5 εκ. ευρώ!

Οι κάτοικοι της περιοχής είχαν αντιταχθεί στη ανάπλαση του πάρκου. Θεωρούσαν ότι είναι η αρχή για την «εμπορευματοποίηση της περιοχής». Όπως ανέφεραν η δημιουργία της νέας μεγάλης εκκλησίας γίνεται προκειμένου να αποτελέσει το πάρκο ένας νέος τόπος για δεξιώσεις και τελετές μέσα στην Αθήνα. Συνάμα είχε δημιουργηθεί ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα με τον προηγούμενο δήμαρχο Ν. Κακλαμάνη. Αφενός γιατί η μεγάλη δαπάνη του έργου δεν δικαιολογεί το τελικό αποτέλεσμα. Αφετέρου γιατί κόπηκαν πολλά ψηλά δέντρα που δημιουργούσαν μια ειδυλλιακή εικόνα για το πάρκο χωρίς φυσικά να αντικατασταθούν επαρκώς στην ανάπλαση που πραγματοποιήθηκε.

Όπως και να έχει όμως το πάρκο Προμπονά είναι ένας σημαντικός χώρος πρασίνου για τα Πατήσια. Η κοντινή απόσταση που έχει με τον ηλεκτρικό και τις περιοχές των Άνω Πατησίων και της Νέας Ιωνίας τον κάνουν ιδανικό τόπο για αναψυχή, ποδηλατάδα ή για μικρούς τοπικούς αγώνες και παιχνίδι από την πιτσιρικαρία της περιοχής. 

Η ΑΘΗΝΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΙΤΡΙΝΑ