Τὸ φιλότιμον τῶν Νεογραικῶν

Τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη
Ἐκ τῆς ρωμαίικης παραδόσεως οἱ Νεογραικοὶ ἐκληρονόμησαν τὸ ρωμαίικον φιλότιμον. Ἐκ τῆς νεοελληνικῆς παιδείας ἐπίστευσαν οἱ Γραικύλοι ὅτι οἱ Εὐρωπαῖοι καὶ Ἀμερικανοὶ εἶναι «προοδευμένοι», «προηγμένοι», «πολιτισμένοι», «ἐξευγενισμένοι» καὶ «φωτισμένοι» λαοί, τοὺς ὁποίους ὀφείλουν νὰ μιμοῦνται ὄχι μόνον εἰς τὴν τεχνολογίαν ἀλλὰ εἰς ὅλα.Χωρὶς νὰ μελετήση τὸ θέμα ὁ Γραικὸς ὑποθέτει ὅτι, ἐφ' ὅσον οἱ λαοὶ αὐτοὶ εἶναι «καλύτεροι» ἀπὸ ἠμᾶς εἰς πολιτισμόν, πρέπει νὰ ἔχουν εἰς ὑψηλότερον βαθμὸν τὸ φιλότιμον ἀπ' ὅ,τι τὸ ἔχομεν ἠμεῖς, ἀφοῦ τὸ φιλότιμον εἶναι ἡ ὑψηλότερα ἔκφρασις τοῦ πολιτισμοῦ.
Ἐκτός της ὑποθέσεως ταύτης ὁ Γραικὸς καὶ ὁ Ρωμηὸς βομβαρδίζονται συνεχῶς μὲ τὴν προπαγάνδαν τῶν Νεογραικῶν ὅτι ὅλος ὁ κόσμος καὶ κυρίως ἡ Εὐρώπη καὶ ἡ "Ἀμερικὴ εἶναι πλήρης ἀπὸ φιλέλληνας, οἱ ὁποῖοι θαυμάζουν τόσον πολύ τους σημερινοὺς ἀρχαίους Ἕλληνας, ὥστε ζητοῦν οἱ ἴδιοι εὐκαιρίαν νὰ βοηθήσουν τὴν μικρᾶν ἀλλὰ ἔντιμον καὶ ἔνδοξον Ἑλλαδίτσαν νὰ προοδεύση καὶ νὰ γίνη πάλιν ἔνδοξος. Ἀλλὰ οἱ Εὐρωπαῖοι καὶ οἱ Ἀμερικανοὶ οὔτε ἔχουν οὔτε γνωρίζουν τί εἶναι τὸ ρωμαίικον φιλότιμον. Οὔτε ὑπάρχουν οἱ φιλέλληνες τῆς νεογραικικῆς μυθολογίας καὶ ὀνειροπολήσεως. Δια κάθε....Ἄγγλον φιλέλληνα π.χ. ὑπάρχουν 5 Ἄγγλοι φιλοτοῦρκοι, 5 Ἄγγλοι φιλοβούλγαροι, 5 Ἄγγλοι φιλογιουγκοσλαῦοι, 5 Ἄγγλοι φιλοαλβανοὶ καὶ 15 Ἄγγλοι φιλοϊταλοί, ἀκριδῶς τὸ ἴδιον ἰσχύει μὲ τοὺς Ἀμερικανούς, Ρώσους, Φραντσέζους, κ,τ.λ.

Φαίνεται κάποιος εἶπεν εἰς τοὺς Νεογραικύλους ὅτι τὴν διπλωματίαν κάμνουν μόνον οἱ ὑπάλληλοι τῶν πρεσβειῶν καὶ προξενείων καὶ τὸ ἐπίστευσαν. δὑστυχῶς ὁ μύθος περὶ ξένων φιλελλήνων εἶναι μία ψυχολογικὴ ἀνάγκη τοῦ Γραικύλου, ὁ ὁποῖος φοβεῖται νὰ εἶναι κράτος χωρὶς μανούλαν καὶ πατερούλην. Ὁ Γραικύλος θέλει ὄχι συμμάχους ἀλλὰ γονεῖς μὲ ἀπέραντον καὶ ἀπεριόριστον φιλότιμον διὰ τὴν προστασίαν τοῦ νηπίου Ἕλληνος.
Ὁ Γραικύλος οὔτε θέλει ν' ἀκούση τὸν ἰσχυρισμὸν τοῦ Ρωμηοῦ ὅτι ἡ Ρωμηοσύνη εἶναι ἀνώτερος πολιτισμὸς ἀπὸ τὸν δυτικόν. Ποῦ νὰ ὁμολογήση ὁ Γραικὸς ὅτι ἐπρόδωσε χρυσοῦν ἀετὸν γενόμενος δουλοπρεπὴς ὀπαδὸς γυπὸς ποῦ τόσους αἰώνας κατασπαράσσει τὰ πτώματα τῆς Ρωμηοσύνης!
Πάντως τὸ ρωμαίικον φιλότιμον μετετράπη εἰς γραικυλιστικὴν ἀφέλειαν ἐξ αἰτίας τῆς ἐσφαλμένης ὑψηλῆς ἐκτιμήσεως καὶ τῆς ἀβασίμου ἐμπιστοσύνης τοῦ Γραικοῦ εἰς τὸν δυτικὸν πολιτισμόν. Ο Γραικύλος μὲ τὴν ἐμπιστοσύνην τοῦ εἰς τὸ ἀνύπαρκτον φιλότιμον καὶ τὸν ἀνύπαρκτον φιλελληνισμὸν τῶν ξένων ἔχει τὴν πνευματικὴν δομὴν τοῦ προδότου. Ἀρκεῖ νὰ τοῦ δοθῆ ἡ εὐκαιρία νὰ συνάψη φιλίαν μὲ «φιλότιμον φιλέλληνα». Ἀπὸ πατριωτικὸν ἐνθουσιασμὸν νὰ ὠφελήση καὶ νὰ σώσει τὴν Ἑλλαδίτσαν του καὶ νὰ ἐξασφάλιση τὴν ὑποστήριξιν τοῦ φιλέλληνος τούτου, τοῦ τὰ λέγει ὅλα. Ἀλλὰ ἀντὶ νὰ ἀπόκτηση ὄργανον, γίνεται ὄργανον. δἐν ἀρκεῖ τοῦτο, ἀλλὰ καὶ πιστεύει ἀκραδάντως ὅτι ἡ προδοσία τοῦ αὐτὴ εἶναι ὁ ὕψιστος πατριωτισμός.
Οἱ ἔχοντες σχέσεις μὲ τοὺς Γραικύλους Εὐρωπαῖοι καὶ Ἀμερικανοὶ βλέπουν σαφῶς τὸ φιλότιμον, ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν τὴ δουλοπρεπεῖ αὐτοῦ μορφή, καὶ τὸ ἐκλαμβάνουν ὀρθῶς ὡς δουλοπρέπειαν ἀδυνάτου καὶ ὡς μορφὴν φαινομενικῆς μεγαλοψυχίας. Τὸ δουλοπρεπὲς φιλότιμόν του Γραικύλου ἐν συνδυασμῶ μὲ ἐπίδειξιν συμμαχικῆς ἀφοσιώσεως ἐμποιεῖ μᾶλλον ἀνησυχίαν παρὰ ἐμπιστοσύνην.
Ἠμεῖς γνωρίζομεν ὅτι τὸ ρωμαίικον φιλότιμον δὲν εἶναι δουλοπρέπεια καὶ ἐπίσης γνωρίζομεν ὅτι τὸ γραικικὸν φιλότιμον εἶναι πάντοτε ἔναντι τῶν ξένων δουλοπρέπεια. Ἐφ' ὅσον δὲ ὁ Γραικύλος εἶναι ὁ προσφέρων ἐκδούλευσιν εἰς τοὺς ξένους, οἱ ξένοι ἐκμεταλλεύονται τὸ φιλότιμόν του Γραικύλου, ἀλλὰ τοῦτο δὲν σημαίνει ὅτι ἔχουν ἐμπιστοσύνην εἰς τὴν συμμαχικὴν ἱκανότητα τοῦ Γραικύλου. Ποῖος σοβαρὸς ἄνθρωπος ἔχει ἐμπιστοσύνην εἰς δουλοπρεπῆ σύμμαχον;
Εἰς τὴν οὐσίαν ὁ Γραικὸς καὶ ὁ Ρωμηὸς ἔχουν τὸ ἴδιον φιλότιμον καὶ ἑπομένως τὸν ἴδιον ἠρωϊσμὸν καὶ τὴν ἰδίαν ἀνδρείαν. Ἡ διαφορὰ μεταξὺ τῶν εἶναι ὅτι ὁ Γραικὸς ἔχει αἰσθήματα κατωτερότητος ἔναντι τῶν Εὐρωπαίων καὶ Ἀμερικανῶν, διότι ὑπεδουλώθη πολιτιστικῶς δεχόμενος τὸν Γραικισμόν, ἐνῶ ὁ Ρωμηὸς τουναντίον γνωρίζει τὴν ἀνωτερότητα τῆς Ρωμηοσύνης του καὶ οὐδέποτε ἐδέχθη νὰ γίνη ὁ Γραικύλος ξένου πολιτισμοῦ.
?ἴα τὸ καλὸν καὶ διὰ τὴν ἀσφάλειαν τῶν ἐθνικῶν θεμάτων ὁ Γραικύλος πρέπει νὰ γίνη πάλιν Ρωμηὸς καὶ νὰ ἴδη πῶς εἶναι οἱ Εὐρωπαῖοι καὶ Ἀμερικανοὶ εἰς τὴν πραγματικότητα. ?ἐν ἔχουν οὗτοι τὸ ρωμαίϊκον φιλότιμον. Ἑπομένως δὲν ἐπιτρέπεται νὰ φερώμεθα εἰς αὐτοὺς μὲ τὸ φιλότιμόν μας, ὡς νὰ ἔχουν καὶ αὐτοὶ φιλότιμον. Εἰς τὰς διεθνεῖς σχέσεις πρέπει νὰ ἀφήσωμεν τὸ φιλότιμον κατὰ μέρος. Ὁ Γραικύλος ὀφείλει συνειδητῶς νὰ ἀποβάλη τὴν ἀφέλειάν του καὶ νὰ σταματήση νὰ νομίζη ὅτι, ἐπειδὴ αὐτὸς ἔχει τὴν διάθεσιν νὰ θυσιασθῆ διὰ τὸν δυτικὸν πολιτισμόν, τοῦτο σημαίνει ὅτι οἱ «φιλότιμοι» σύμμαχοι θὰ θυσιασθοῦν διὰ τὴν «ἔνδοξον» Ἑλλαδίτσαν τῶν σημερινῶν «ἀρχαίων Ἑλλήνων». Πολὺ ἀφελὴς εἶναι ὁ σκεπτόμενος οὕτω Γραικύλος, διότι οἱ σύμμαχοι δὲν εἶναι μία ρωμαίικη οἰκογένεια, διὰ νὰ θυσιάζεται ὁ ἕνας διὰ τὸν ἄλλον.
Συμμαχία εἶναι συνεργασία πολιτική, οἰκονομικὴ καὶ στρατιωτική, μέσω τῆς ὁποίας κάθε κράτος προστατεύει τὰ ἰδικὰ τοῦ συμφέροντα καὶ τὰ συμφέροντα τῶν συμμάχων, ἐφ' ὅσον τὰ συμφέροντα αὐτὰ ταυτίζονται μὲ τὰ ἰδικὰ τοῦ συμφέροντα. Ἡ συμμαχία βασίζεται εἰς συμπεφωνημένα καὶ τίποτε πέραν τῶν συμπεφωνημένων, ὅπως ἀκριβῶς γίνεται εἰς τὸ ἐμπόριον. Ἐὰν γίνη κάτι πέραν τῶν συμπεφωνημένων, εἶναι ἀνοησία νὰ περιμένη ὁ Γραικύλος νὰ ἐνεργήσουν οἱ σύμμαχοι ἀπὸ φιλότιμον, ἐφ' ὅσον δὲν ἔχουν φιλότιμον. ?ἴα τοῦτο ἐκ τῶν προτέρων πρέπει νὰ ἐξασφάλιση τὰς ἀναγκαίας κυρώσεις δὶ' ἐνδεχομένην μὴ τήρησιν τῶν συμπεφωνημένων, διότι ἄλλως θὰ λαβὴ μόνον ἠθικὴν ἱκανοποίησιν ἀπὸ τοὺς συμμάχους, δηλαδὴ ἐν «εὖγε δοῦλε ἀφωσιωμένε καὶ ταπεινὲ» καὶ τίποτε ἄλλο, ὅπως ἀκριβῶς γίνεται μὲ τὸ Κυπριακόν.
?ὑστυχῶς ὅμως τὸ θέμα περὶ συμμαχιῶν τίθεται ἐν Ἑλλάδι ἐπὶ ἰδεολογικοῦ ἐπιπέδου ἐξ αἰτίας τῶν Γραικύλων, ποῦ εἶναι διηρημένοι μεταξὺ τῶν ὡς ἀκριβῶς τὰ ξένα ἀφεντικὰ τῶν, καὶ οὕτω θαμμένη παραμένει ἡ ρωμαίικη γραμμή, ἡ ὁποία εἶναι τὸ μόνον δυνατὸν θεμέλιον ἑνιαίας καὶ ὀρθῆς ἐσωτερικῆς καὶ ἐξωτερικῆς, ἀνεξαρτήτου καὶ ἀδεσμεύτου, ἐθνικῆς πολιτικῆς, ἰδεαλιστικῆς καὶ συγχρόνως ἄκρως ρεαλιστικῆς.Ἐν ἄκρα ἀντιθέσει πρὸς τὴν ἄποψιν τῶν Γραικύλων ἡ Ρωμηοσύνη ὡς πολιτισμὸς οὔτε εἰς τὴν Ἀνατολὴν ἀνήκει οὔτε εἰς τὴν Δύσιν. Ὡς ἱστορικὴ πηγὴ πολιτισμοῦ, δὲν ἀνήκει εἰς κανένα. Ἄλλοι ἀνήκουν εἰς αὐτήν.
Ἑπομένως ἡ Ρωμαιοσύνη δὲν εἶναι ὑποχρεωμένη ἐξ ἐπόψεως πολιτισμοῦ νὰ ἀνήκει κατὰ φύσιν εἰς κανένα συνασπισμόν. δύναται νὰ ἀνήκη ὁπού τῆς συμφέρει καὶ ὅσον χρόνον συμφέρει. Τὰ ἰδεολογικὰ θεμέλια της Ρωμηοσύνης δὲν ὑποτάσσονται οὔτε εἰς τὸν καπιταλισμὸν οὔτε εἰς τὸν κομμουνισμὸν οὔτε εἰς τὸν σοσιαλισμόν, τὰ ὅποια εἶναι ὅλα καρποὶ τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ ποῦ ὡς ξεκίνημα εἶχε 1) τὸν εὐρωπαϊκὸν φεουδαλισμὸν μὲ τὴν ταξικὴν καὶ ρατσιστικήν του φιλοσοφίαν καὶ ὀργάνωσιν καὶ 2) τὰς ἐπαναστάσεις κατὰ τῶν ταξικῶν τούτων διακρίσεων μὲ βάσιν τὸ δικαίωμα ὁ καθεὶς νὰ ἀγωνισθῆ διὰ τὴν εὐδαιμονίαν.
Ὁ εὐρωπαϊκὸς φεουδαλισμὸς ἦτο κάτι τὸ τελείως ξένον πρὸς τὴν ἱστορικὴν ἐμπειρίαν τῆς Ρωμηοσύνης ὡς θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι καὶ οἱ ἀναφερθέντες «ἰσμοὶ» (καπιταλισμός, κομμουνισμός, σοσιαλισμός), διὰ τοὺς ὁποίους οἱ διηρημένοι μεταξὺ τῶν Γραικύλοι εἶναι ἀνὰ πάσαν στιγμὴν ἕτοιμοι νὰ θυσιασθοῦν. Οὐδέποτε ὑπῆρχεν εἰς τὴν Ρωμηοσύνην τάξις ἐκ γενετῆς εὐγενῶν καὶ τάξις ἐκ γενετῆς δουλοπάροικων, ὥστε νὰ ἦτο κανεὶς καταδικασμένος δογματικῶς ἡ θεολογικῶς ἐκ τῆς φύσεώς του νὰ εἶναι δοῦλος καὶ ἀντικείμενον ἐκμεταλλεύσεως.
Οἱ Γραικύλοι ὅμως μὴ γνωρίζοντες τὴν ἱστορίαν τῆς Ρωμηοσύνης νομίζουν ὅτι ὅ,τι ἰσχύει ὡς ἱστορική, κοινωνική, θεολογικὴ καὶ οἰκονομικὴ ἐξήγησις τῶν εὐρωπαϊκῶν καταστάσεων ἰσχύει καὶ διὰ τὴν Μεγάλην Ρωμανίαν καὶ τὴν Τουρκοκρατίαν. Ὑπάρχει τάσις μάλιστα νὰ ἐμφανίζεται ὁ κλῆρος ἀκόμη τῆς Ρωμηοσύνης ὡς νὰ ἦτο τὸ ἴδιον μὲ τὸν ταξικὸν καὶ «εὐγενῆ» κλῆρον τοῦ εὐρωπαϊκοῦ φεουδαλισμοῦ ποῦ κατεδυνάστευε καὶ ἐξεμεταλλεύετο τοὺς δουλοπάροικους ὄχι μόνον ἐκ μέρους τῆς τάξεως τῶν εὐγενῶν ἀλλὰ καὶ ὡς ἐκ γενετῆς μέλος τῆς τάξεως τῶν εὐγενῶν. Ποῖος πατριάρχης, μητροπολίτης, ἐπίσκοπος ἢ ἡγούμενος τῆς Ρωμηοσύνης ὑπῆρξε ποτὲ μέλος εὐγενοῦς τίνος τάξεως, ἤτις κατεδυνάστευε δουλοπάροικους; Πότε ἡ Ρωμηοσύνη ἐξέλεξε τοὺς ἐπισκόπους καὶ ἡγουμένους ἀπὸ τάξιν ἐκ γενετῆς καὶ κατὰ φύσιν εὐγενῶν, ἀφοῦ τοιαύτη τάξις οὐδέποτε ὑπῆρχεν;
Ποῦ εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Ρωμηοσύνης ὑπῆρχε τοιοῦτος δεσμὸς ὥστε νὰ δικαιολογῆται ἡ ταύτισις τῆς μεσαιωνικῆς ἱστορίας τῆς Ρωμηοσύνης μὲ τὴν μεσαιωνικὴν ἱστορίαν καὶ οἰκονομίαν τῆς Εὐρώπης; Οἱ Γραικύλοι τῆς Ἑλλαδίτσας ἔχουν τόσον ἐμβολιασθῆ εἰς τὸν κορμὸν τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ, ὥστε θεωροῦν πλέον τὴν ἱστορίαν τῆς Εὐρώπης καὶ τῆς Ρωσίας ὡς ἰδικὴν τῶν ἱστορίαν καὶ τὰ αἰσθήματα καὶ ὄνειρα τῶν Εὐρωπαίων καὶ Ρώσων ὡς ἰδικὰ τῶν.
Θὰ ἐπρεπεν ἡ Ρωμηοσύνη βάσει τῆς ἱστορικῆς ἐμπειρίας της καὶ βάσει τῶν ἰδικῶν τῆς ἰδανικῶν καὶ στόχων νὰ ἐκπονήση τὰ θεμέλια της κοινωνίας της, ἀνεξαρτήτως ἀπὸ τὰς πολιτικᾶς καὶ οἰκονομικᾶς θεωρίας τῶν Εὐρωπαίων, Ἀμερικανῶν καὶ Ρώσων. ?ἰατὶ εἶναι ὑποχρεωμένοι νὰ διαιροῦνται οἱ Γραικοὶ μεταξὺ τῶν εἰς τὰς παρατάξεις ἢ τοὺς ἀναφερθέντας «ἰσμοὺς» τῶν Εὐρωπαίων, Ρώσων καὶ Ἀμερικανῶν; Καὶ διατὶ νὰ μὴ εἶναι ἡνωμένοι ὡς Ρωμηοὶ ἐντός της μίας παρατάξεως τῆς Ρωμηοσύνης μὲ κοινωνικὴν ὀργάνωσιν συμφωνοῦσαν μὲ τὰς ἀρχὰς καὶ τοὺς στόχους τῆς ρωμαίικης ἀντιλήψεως περὶ φιλοτίμου;
Τὸ ρωμαίικον φιλότιμον καὶ ὁ εὐρωπαϊκός, ἀμερικανικός, ρωσικὸς καὶ ἰσλαμικὸς εὐδαιμονισμὸς εἶναι ἄκρως ἀντίθετα θεμέλια πολιτισμῶν. Ὁ εὐδαιμονισμὸς ἀποβαίνει δύναμις αὐτοκαταστροφική, διότι εἶναι ἰδιοτελής, συμφεροντολογικὴ καὶ ἐγωιστική. Οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ φθείρονται ἐκ τῶν ἔσω καὶ οὐδέποτε ὑπερβαίνουν τὴν πρωτόγονον καιζωώδη κατάστασιν τῆς ἰδιοτελοῦς καὶ ἐγωιστικῆς συμφεροντολογίας. Ὅπως ἐκμεταλλεύεται ὁ ἕνας τὸν ἄλλον πρὸς ἴδιον ἐγωκεντρικὸν ὄφελος, οὕτω καὶ ἡ σεξουαλικὴ ζωὴ τῶν σημερινῶν Εὐρωπαίων καὶ Ἀμερικανῶν εἶναι ὄχι ἔκφρασις ἀγάπης, ἀλλὰ ἡδονιστικὴ ἐκμετάλλευσις ποὺ οὔτε εἰς τὸν κόσμον τῶν ζώων παρατηρεῖται.
Ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸν εὐδαιμονισμὸν τοῦ εὐρωπαϊκοῦ καὶ τοῦ ἰσλαμικοῦ πολιτισμοῦ τὸ ρωμαίικον φιλότιμον ἔχει ὡς θεμέλιον τὰ καθήκοντα καὶ τὰς ὑποχρεώσεις ποὺ συντείνουν εἰς τὴν ὑπέρβασιν τῆς ἰδιοτέλειας καὶ συμφεροντολογίας καὶ εἰς τὴν ἄνοδον πρὸς τὰ ποικίλα στάδια τῆς ἀνιδιοτελείας. Διά τοῦτο καὶ ἡ Ρωμαίισσα εἶναι πάντοτε βασίλισσα εἰς τὴν οἰκογένειάν της, διότι ἀρνεῖται ἡ Ρωμηοσύνη νὰ τὴν ὑποβιβάση εἰς ἐκμεταλλεύσιμον ἀντικείμενον εὐδαιμονισμοῦ. Ὁ Γραικύλος ὅμως εἶναι εὐδαιμονιστὴς καὶ ἠδονιστὴς ὡσὰν τὰ ἀφεντικά του.
Οὐδέποτε εἰς τὴν ἱστορίαν ἐφάνη ἔθνος μὲ τόσην ἑνότητα καὶ ἱκανότητα νὰ ἀναστείλη καὶ νὰ συγκρατήση ἐπὶ 1500 χρόνια τὴν πολιτικὴν καὶ ἐθνικὴν διάλυσιν καὶ ἀποσύνθεσιν τὴ ἰσχυροτάτη θελήσει τῶν πολιτῶν του ὡς ἡ Ρωμηοσύνη, ἤτις καὶ ὑπὸ βάρβαρον ζυγὸν ἀκόμη κρατεῖ μὲ πεῖσμα τὴν ἑνότητα καὶ τὴν ἐθνικήν της ταυτότητα ὡς καὶ τὴν ρωμαίικην ἠθικήν.
Ὅταν κανεὶς συγκρίνη τὴν ἱστορίαν τῆς Ρωμηοσύνης μὲ τὴν διαλυτικὴν καὶ ἀποσυνθετικὴν δραστηριότητα τῶν Νεογραικύλων, βλέπει σαφῶς πῶς μέσω τοῦ Γραικισμοῦ κατεκερματίσθη ἡ Ρωμηοσύνη κατὰ μίμησιν τῶν κρατῶν τῆς Εὐρώπης, τὰ ὁποία οὐδέποτε κατώρθωσαν νὰ ἑνωθοῦν καὶ οὔτε φαίνεται ὅτι θὰ τὸ κατωρθώσουν ποτέ, διότι τὸ θεμέλιόν του εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ εἶναι ὁ εὐδαιμονισμός. Ἀπὸ τὸν ἴδιον εὐδαιμονισμὸν δύναται νὰ πάθη ἀποσύνθεσιν καὶ ὁ ἀραβικὸς κόσμος.
Ὁ ὀπαδὸς τοῦ εὐδαιμονισμοῦ Γραικύλος δὲν δύναται παρὰ νὰ γίνη δοῦλος τῆς πηγῆς τῆς εὐδαιμονίας του εἴτε ἔσωθεν εἴτε ἔξωθέν του Γραικισμοῦ του. Ὁ ἀποκηρύξας τὸν εὐδαιμονισμὸν φιλότιμος Ρωμηὸς δὲν ὑποδουλώνεται εἰς κανένα, οὔτε εἰς τὸν Θεὸν παραμένει δοῦλος, ἀφοῦ πέραση τὰ στάδια τοῦ δούλου καὶ μισθωτοῦ καὶ φθάση νὰ εἶναι φίλος καὶ συνεργάτης τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ἔχη παρρησίαν παρὰ τῷ Θεῶ. Ὁ φίλος του Θεοῦ Ρωμηὸς ἀκόμη καὶ μὲ τὸν Θεὸν ἐρίζει, ὄχι ὅμως διὰ τὰ ἰδικὰ τοῦ συμφέροντα ἀλλὰ διὰ τὰ τῶν ἄλλων.
(Ἀπὸ τὴν Ρωμηοσύνη τοῦ Ρωμανίδη)

infognomon